Gazeta Codzienna, numer 291 z 1832 roku

Postanowienie rady administracyjnej królestwa z dnia 3 (16) czerwca r. b . zapadłe, bióro kontrolli służących przy urzędzie municypalnym M. S . W . przywracające, poniżej co dosłownie podaje do powszechnej wiadomości:

W imieniu Najjaśniejszego MIKOŁAJA Igo Cesarza Wszech Rossji, Króla Polskiego , etc. etc. etc. Rada administracyjna królestwa.

Zważywszy pożyteczność bióra kontrolli służących w mieście stołeczném Warszawie, postanowieniem z dnia 22 listopada roku 1825 zaprowadzonego, i potrzebę uskutecznienia w téj części służby zmian, jakowe wskazuje doświadczenie w latach upłynionych czerpane; na przedstawienie kommissji rządowej spraw wewn. duch. i ośw. publ., postanawia i stanowi:

Artykuł 1. Bióro kontrolli służących przywrócone bydź ma z dniem 1 czerwca r. b .

Art. 2 . Obowiązkiem tego bióra jest jak dawniej:

1. utrzymywać dokładny spis i kontrollę służących obojéj płci, zmian ich służby i sprawowanie się.
2. Utrzymywać spis i kontrollę wyrobników wszelkiego rodzaju , stale w Warszawie zamieszkałych, jako też na niejaki czas za wyrobkiem przybywających. 
3. Wydawać xiążki służącym.
4. Wydawać karty wyrobnicze i wolnego pobytu w stolicy.
5. Ułatwiać spory między panami a słuzącemi.

W dopełnieniu powyższych obowiązków, bióro służących trzymać się będzie prawideł postanowienia z dnia 21 grudnia 1823, tudzież przepisów niniejszego urządzenia.

Art. 3 . W przeciągu miesiąca od daty ogłoszenia niniejszego, każdy szukający służby lub wyrobku, obowiązany jest stawić się w biórze służących i udowodnić:

a) że jest wpisany w xięgę ludności.

b) że posiada xiąikę służbową.

c) że ma,i u kogo służbę, lub jak dawno bez niéj zostaje.

Z każdego służącego spisany będzie wywód słowny, (jeśli dawniej dopełnioném nie było) obejmujący powyższe okoliczności, a nadto miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, wiek, opis osoby, nazwisko rodziców i ich mieszkania, czy są żonaci lub zamężne.

Art. 4 . Bióro służących zapisze wszystkie te wiadomości do xiąg kontrolli, które dla każdego rodzaju służby oddzielnie załączone będą, a które obejmować nadto mają zmianę panów, czas, który u każdego służący przepędził, przyczynę opuszczenia służby i dokładny opis jego sprawowania się.

Art. 5 . Służący będący bez służby zapisani będą do xięgi potrzebujących służby, porządkiem alfabetycznym , z nazwiska , imienia i rodzaju służby, przy którym tylko zanotowany będzie numer, pod którym umieszczony jest w głównej kontrolli.

Art. 6 . Służącym mającym służbę , lub starającym się , a nieopatrzonym jeszcze xiążeczką służbową, bióro służących wyda takową po dopełnieniu przepisów postanowieniem z d. 14 grudnia 1824 r. objętych.

Art. 7 . Xiążka służących zostaje przez cały czas służby ciągle w ręku pana, przy odprawianiu służącego pan odsyła ją natychmiast do bióra służących, po zapisaniu zaświadczenia obejmującego dzień, czas służby, dzień wyjścia z niéj , i wiadomość o sprawowaniu się i zdolności służącego. Pan pod żadnym pozorem xiążeczki służbowej wstrzymać nie może. Gdyby pan xiążeczki nie złożył, władza policyjna po przekonaniu się , że wypowiedzenie służby nastąpiło w czasie ogólném urządzeniem z d. 24 grudnia 1823 r., a mianowicie artykułem 58mym przepisanym , do złożenia takowej onegoż zobowiąże.

Art. 8 . Służący oddalający się ze służby powinien się w 24 godzinach po opuszczeniu jéj , pod karą 3 dni aresztu , stawić w biórze służących , zadeklarować , czyli i gdzie nową służbę przyjmie, lub też czéui nadal trudnić się zamyśla, okoliczności te zanotowane będą w kontrolli.

Art. 9 . Jeżeli służący w przeciągu miesiąca jednego po wyjściu ze służby , innej sobie nie obierze , lub nie udowodni, że trudni się professją i ma pewny sposób do życia , natenczas jeżeli jest rodem z Warszawy, lub w niéj od lat 5 zamieszkały , .stosownie do postanowienia z d. 24 grudnia 1823 r. oddany będzie do domu przytułku i pracy , z zachowaniem uwagi na prawo o włóczęgach i tułaczach w r. 1830 uchwalone; jeżeli zaś nie jest rodem z Warszawy , ani w niej od lat 5 zamieszkały, odesłany będzie do miejsca urodzenia lub ostatniego pobytu , chociażby w finalne przesiedlenie był opatrzony' i w księgę gminy miasta Warszawy zapisany.

Art. 10. Skoro służący wchodzi w nową służbę;  bióro oddaje panu xiążeczkę po zapisaniu w niéj wizy.

Art. 11 . Przyjmujący służącego bez xiążeczki służbowej , ulega karze art. 57 postanowienia z d. 24 grudnia 1823 r. przepisanej; przyjmujący choć z xiążeczką, lecz bez opatrzenia jej wizy biorą służących , ulega karze art. 491 Kodesu karnego, na niemeldujących osób przybyłych przepisanej.

Art. 12. Każdy potrzebujący sługi, udać się może do bióra służących , gdzie odbierze stosowną wiadomość o sługach bez służby będących.

Art. 13. Sługa zamierzający wnijść w służbę lub ją zmienić, zgłosić się do bióra służących powinien.

Art. 14. Służący chcący zmienić służbę, powinien przynieść świadectwo lub na piśmie wiadomość od pana, u którego jest w służbie, że dłużej u niego służyć nie będzie, lub że służba z jednej lub z drugiej strony wypowiedzianą została.

15. Jeżeli służącemu wymawiającemu służbę pan odmawia zaświadczenia powyższym artykułem przepisanego , bióro służących uwiadomi go na piśmie o zgłoszeniu się służącego, a w tym przypadku uwiadomienie to zastąpi wypowiedzenie służby art. 20 i 21 postanowienia z d. 24 grudnia 1823 r. przepisane.

Art. 16. Zgłaszającemu się o sługę panu , ukazaną będzie kontrolla sług potrzebujących służby z wiadomością o ich poprzedniczém sprawowaniu się.

Art. 17. Co do wyrobników. W przeciągu miesiąca od daty niniejszego urządzenia, każdy wyrobkiem trudniący się mężczyzna lub kobieta, obowiązani są za wezwaniem władzy policyjnej stawić się w biórze służących , pod karą policyjną, a to dla udowodnienia:

1) Czyli są tutejsi i w xięgę gminną zapisani.

2) Czyli są opatrzeni kartami wyrobniczemi ? lub wolnego w mieście pobytu.

3) Jakim rodzajem wyrobku się trudnią, i czy mają robotę? Bióro służących spisawszy z nich wywody słowne, umieści każdego w kontrolli, która oddzielnie co do osób w Warszawie zamieszkałych i w xiegę gminną zapisanych, oddzielnie co do przybywających czasowo za wyrobkami utrzymywaną bydź ma , i obejmować będzie miejsce urodzenia i zamieszkania, rodzaj wyrobku , imie i nazwisko rodziców , opis osoby , a co do przybywających, miejsce urodzenia i data zaświadczeń, które w biórze zatrzymane będą.

Art. 18. Każdemu wyrobnikowi w stolicy zamieszkałemu, wydaną będzie karta wyrobnicza obejmująca imie i nazwisko, miejsce zamieszkania, opis osoby i numer kontrolli, karta ta na dłuższy czas jak na trzy miesiące wydana bydź nie może, i w trzy miesiące odnowioną bydź powinna.

Art. 19. Jeżeli uzyskujący kartę wyrobniczą nie trudni się wyrobkiem, zamiast pracy próżnuje i godziwego życia nie prowadzi, z takim postąpiono będzie stosownie do tego jak to w artykule 9 o służących nie mających służby, przepisano.

Art. 20. Dla ludzi obcych już będących w stolicy za wyrobkiem lub nadal przybywających, bióro służących po spisaniu wywodu słownego zaciągnie do kontrolli "i po przekonaniu się, że dopełnili wszelkich warunków postanowienia z d. 24 grudnia 1823 r. art. 127 i nastęjpnemi przepisanych, przygotuje kartę wyrobniczą na czas zamierzony roboty, lub na czas paszportami i zaświadczeniem wskazany. Karta ta w trzy miesiące odnawiana bydź powinna.

Art. 21. Każdy otrzymujący takową kartę, w przeciągu dni 8 udowodnić powinien, że ma służbę lub wyrobek , w przeciwnym razie natychmiast do opuszczenia stolicy znaglonym bydź ma.

Art. 22. Karta wolnego pobytu i wyrobnicza , zawierać ma, imie i nazwisko, miejsce urodzenia, miejsce zkąd przybył, datę, numer paszportu , władzę, przez którą został wydany , tudzież miejsce obranego w stolicy zamieszkania.

Art. 23. Nikt żadnego wyrobnika tak miejscowego jakp i przybyłego z prowincji, na jeden dzień nawet bez karty wyrobniczej przyjąć nie powinien , pod kara zł. 30, w razie niemożności opłacenia, 5 dni aresztu.

Art. 24 . Osoby potrzebujące wyrobników, zgłaszać się mogą do bióra w każdym czasie , gdzie odbiorą wiadomość o ich zamieszkaniu. Przyjmujący ich odbiorą od nich kartę wyrobniczą , którą im zwrócą przy odprawieniu , napisawszy ilość dni, które u nich wyrabiali.

Art. 25. Dla utrzymania ścisłej kontroli , ani pan służącego, ani sługa służby bez pośrednictwa lub wiedzy bióra służących przyjmować nie może.

Art. 26. Każdy zyskujący sługę za pośrednictwem bióra służących, opłaci zł. 2, podobnąż opłatę wnosi każdy służący starający się o służbę lub ją zmieniający.

Art. 27. Opłata za xiążki służbowe , karty wyrobnicze i pozwolenie pobytu, stanowi się jak następuje: za xiążeczkę gr. 10, za kartę wyrobniczą podług art. 20 gr. 10, za pozwolenie pobytu gr. 10. Cena tych opłat będzie wyrażaną na tychże xiążeczkach lub kartach.

Art. 28. Poborem tych opłat również jak i kar niniejszćm rozporządzeniem i postanowieniem z dnia 24 grudnia 1823 o służących , przepisanych , trudnić się będzie kassa bióra służących, tudzież bióra pomocnicze , o których niżéj mowa z obowiązkiem utrzymywania ścisłej kontrolli.

Art. 29. Fundusze powyższe przeznaczone są na opłatę osób bióra składających, na utrzymanie domu przytułku i pracy w Warszawie , pozostałość zaś zbywająca od kosztów administracji , ma bydź corocznie składana w banku na procent jako zakładowy kapitał służyć mający w czasie :

1) Na udzielenie nagród dobrze sprawującym się , świadectwa długoletniej służby posiadającym służącym.

2) Na założenie i utrzymanie obok domu przytułku i pracy sal osobnych dla starych i niezdolnych, do pracy służących.

3) Na uposażenie zaprowadzić się mającego szpitalu dla chorych służących i rzemieślników.

Art. 30 . Bióro służących składać się będzie z głównego wydziału przy urzędzie municypalnym w ratuszu, i z 6 biór służących pomocniczych przy kominissarzach cyrkułowych ustańowić się mających.

Art. 31. Organizacją wewnętrzną bióra, etat płatniczy, sposób rachunkowości, tudzież podział cyrkułów na 6 biór pomocniczych, uskuteczni kommissja rządowa spraw wewnętrznych , duchownych i oświecenia publicznego, za zniesieniem się z kim wypada.

Art. 32. Wybór i nominacja osób do bióra służący ch , należy do urzędu municypalnego miasta stołecznego Warszawy, wyjąwszy naczelnika Wydziału, którego na przedstawienie tegoż urzędu municypalnego, kommissja rządowa spraw wewn. , duch. i ośw. publicznego zamianuje. Lista jednak osób całego składu ma bydź do wiadomości kommissji rząd. spraw wewn., duch. i ośw. publ. podaną, jak równie zmiany później zdarzyć się mające.

Art. 33 . Wszystkie dotychczasowe kantory zleceń, czyli stręczenia służących, z dniem ogłoszenia niniejszego mają bydź uchylone.

Art. 34. Postanowienie z dnia 22 listopada 1823 roku, jako niniejszym zamienione, przestaje obowiązywać. — Wykonanie niniejszego kommissji rządowej spraw wewn. , duchownych i ośw. publicznego porucza się. — Działo się w Warszawie dnia 3 (15) czerwca 1832. —(pod.) Namiestnik J. C . K . M . w Królestwie Polskiém, Jenerał-Feldmarszałek , Xże Warszawski, Hr. Paskiewicz-Erjwoński. — Radca sekr. stanu: W zastęp: Referendarz stanu nadzw. (podpis.) Brodowski. — Zgodnie z oryginałem: Radca sekretarz stanu: W zastęp: Referend. stanu nadzw. (podp.) Brodowski. — Za zgodność: (podp.) Gródecki. — Za zgodność kópji świadczę: Brodzki.

---

tagi: biurokracja  administracja  biuro kontroli służących 

	ewa-rembikowska
	23 września 2020 22:48

24     1995    8 zaloguj sie by polubić