-

ewa-rembikowska : Wczoraj Warszawianka, dziś Kujawianka.

Ćwiklińska, Steinsberg, mroki okupacji, czyli dlaczego Polacy uratowali tak mało Żydów.

Natrafiłam na historię, która mną wstrząsnęła.

Trzecim mężem aktorki Mieczysławy Ćwiklińskiej był Marian Steinsberg (Szteinsberg) - żydowski wydawca i księgarz. Od 1919 roku był współwłaścicielem a później właścicielem księgarni Ferdynanda Hoesika. Rozwinął działalność na dużą skalę, wydawał m.in. książki z zakresu prawa, przyjaźnił się z literatami.

W 1933 roku poślubił Ćwiklińską, która po roku stwierdziła, że życie z księgarzem jest nudne. Wystąpiła o rozwód, który otrzymała w 1939 roku. 

Steinsberg prowadził firmę do 1940 roku. Jednocześnie starał się o wyjazd do Szwajcarii, gdzie mieszkał jego brat.  Ćwiklińska, by go wspomóc sprzedała kolekcję porcelany orientalnej i biżuterię.

Widać łapówki pomogły, bo w 1941 roku Steinsberg uzyskał pozwolenie władz niemieckich na wyjazd do Szwajcarii.

Podobno szwajcarscy pogranicznicy stwierdzili, że jego papiery są sfałszowane i wydali go w ręce władz niemieckich.

Steinsberg przeszedł 18 więzień hitlerowskich, by na koniec trafić do warszawskiego getta, skąd usiłowano go bezskutecznie wydostać.

Zmarł z głodu podczas likwidacji getta.

Historia jest krótka i wstrząsająca. Dobry autor mógłby napisać na kanwie tego wydarzenia świetny scenariusz.

Przy okazji można postawić kilka pytań:

- za pomoc Żydom groziła kara śmierci, więc ilu Polaków zgodziło narazić swoje życie, aby zorganizować wyjazd Steinsbergowi?

- czy przypadkiem ktoś go nie zadenuncjował Szwajcarom?

- czy Szwajcarzy nie znali rozporządzeń hiterowskich wydanych dla terenów okupowanych? przecież mogli wpuścić go i dopiero tu ukarać za fałszerstwo dokumentów a przy okazji wydobyć różne informacje?

- dlaczego Żydowski Instytut Historyczny nie prowadzi badań dotyczących właśnie takich przypadków?

 

http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11089_6980

 

Marian Steinsberg w portrecie Witkacego.

 

 



tagi: holokaust  getto warszawskie  pomoc żydom  steinsberg  ćwiklińska 

ewa-rembikowska
15 czerwca 2019 20:24
24     2738    14 zaloguj sie by polubić

Komentarze:

Marcin-K @ewa-rembikowska
15 czerwca 2019 21:36

Trochę poza tematem, ale gdzieś czytałem, że Żydzi którzy uciekali z Niemiec popełniali samobójstwa przy szlabanach granicznych ze Szwajcarią, gdy usłyszeli że nie ma wejścia. Ciekawe czy to mit podobny do tych wyrwanych złotych zębów z zawartością chemikaliów z obozów koncentracyjnych, które ponoć leżą w szwajcarskich bankach.

zaloguj się by móc komentować

ewa-rembikowska @Marcin-K 15 czerwca 2019 21:36
15 czerwca 2019 21:41

Ciekawe, być może byłoby coś na ten temat w gazetach? ale których? niemieckich? szwajcarskich? francuskich? może jakieś pamiętniki?

zaloguj się by móc komentować

Marcin-K @ewa-rembikowska
15 czerwca 2019 21:44

Gdzieś mi to mignęło w jakiejś książce, ale niestety nie pomnę. Tak samo jak gdzieś czytałem, że niektóre ambasady wpuszczały szwajcarskich Żydów na swoje podwórza, co ich ratowało, bo znajdowali się wtedy na terytoriach tych pańśtw. Ale to wszystko informacje do sprawdzenia, bo konkretów nie mam.

zaloguj się by móc komentować

ainolatak @ewa-rembikowska
15 czerwca 2019 22:27

Wstrząsająca ta historia, pewno dlatego nie będzie sfilmowana.

Swoją drogą Ćwiklińska była niesamowitym człowiekiem, prawdziwa muszkieterka... wykupiła byłego męża, wykupiła ciało Witkowskiego. Co my o niej wiedzieliśmy, prócz aktorstwa...

zaloguj się by móc komentować


jestnadzieja @ikony58 16 czerwca 2019 07:00
16 czerwca 2019 09:40

Ten temat walkowalismy bardzo dlugo pod jedna z notek Coryllusa. Z cytowaniem zrodel, zdjeciami grobu Witkowskiego itd. Przykleje jak znajde.

zaloguj się by móc komentować

marianna @jestnadzieja 16 czerwca 2019 09:40
16 czerwca 2019 10:00

http://gabriel-maciejewski.szkolanawigatorow.pl/czym-jacek-bartosiak-rozni-sie-od-kazimierza-leskiego-a-oni-obaj-od-stanisawa-supatowicza

Na temat Muszkieterów i Stefana Witkowskiego więcej jest w komentarzach.

zaloguj się by móc komentować

jestnadzieja @marianna 16 czerwca 2019 10:00
16 czerwca 2019 10:15

I to juz pod koniec, w trzeciej czesci komentarzy (duuuzo ich)

zaloguj się by móc komentować

syringa @ewa-rembikowska 15 czerwca 2019 21:41
16 czerwca 2019 10:57

Na pewno takie samobojstwo -we franc Pirenejach popelnil zydowski maz Hanny Nalkowskiej -siostry pisarki ZOfii .Nalkowska dowiedziala sie o tym ale nie powiedziala siostrze i ta dlugo zyla zludzeniem ze on zyje. Jest to w "Dziennikach".

Poza tym wiem ze jakis zydowskoniemiecki pisarz tez popelnil takie samobojstwo -chyba w Portugalii -nie pamietam juz kto.

Podobny przypadek opisal Remarque (tez Zyd -wiec wiedzial co pisze)w jednej ze swych powiesci   .          

zaloguj się by móc komentować

ewa-rembikowska @syringa 16 czerwca 2019 10:57
16 czerwca 2019 11:03

No właśnie, przecież taki ŻIH powinien zebrać takie historie i je opublikować a on tropi i przeincza przy okazji jakieś incydentalne, kryminalne przypadki prównując je do powszechnie obowiązującego prawa. Czy była jakaś tajna klauzula między III Rzeszą a Szwajcarią w sprawie nie wpuszczania Żydów z GG? Czy władze Szwajcarii tak same z siebie, bo bardzo dbały praworządność? Czy też władze Szwajcarii uważały III Rzeszę za państwo praworządne, gdzie każdy będzie sprawiedliwie sądzony wegług litery prawa?

zaloguj się by móc komentować

syringa @ikony58 16 czerwca 2019 06:59
16 czerwca 2019 11:03

Chyba niedokladnie tak.

Czytam wlasnie pierwsza biografie tragicznej postaci Emilii Malessy ktora ujawnila ROzanskiemu cala strukture WiN ZWZ (w jednej wersji na polecenie Rzepeckiego) -bo Rozanski dal jej "slowo honoru " ze im wlos z glowy nie spadnie (i to nie jest tak, ze byla taka naiwna-wiecej w ksiazce)

Wszystkich aresztowano ( w tym Leskiego i Franczaka z "Muszkieterow" ) dzieki temu, ale wkrotce zwolniono, choc mieli proces. 

Malessa bezskutecznie zabiegala o dotrzymanie "slowa honoru" i PODOBNO ROzanski chcial ale BIerut i NKWD kategorycznieNIE

Pisala, nachodzila, grozila glodowka, -popelnila samobojstwo.

 

zaloguj się by móc komentować

marianna @ewa-rembikowska 16 czerwca 2019 11:03
16 czerwca 2019 13:03

Hjalmar Schacht - bankier Hitlera wespół z przedstawicielami banków Londyn City,  agentem amerykańskiego wywiadu Dulesem w początkach lat 30ych założyli Bank Rozrachunków Międzynarodowych. Jakoby miał służyć do przekazywania odszkodowań za I WŚ. W tym banku "zdeponowano" w 1938 roku złoto przejęte przez Niemców z banku czeskiego i w następnych latach z innych podbitych państw. Przez ten bank przechodziły dobra zdobyte na więźniach obozów koncentracyjnych. Bank istnieje do dziś, nikt nie poniósł konsekwencji w wyniku jego działań podczas wojny. Czy ktoś słyszał o tym banku?

"Wieża w Bazylei" Adam Lebor

"Bank Rozrachunków Międzynarodowych jest bankiem, który usankcjonował najgłośniejszy akt przemocy w naszym pokoleniu - zabór Czechosłowacji. " George Strauss, parlamentarzysta z Partii Pracy, podczas przemówienia w Izbie Gmin , maj 1939

zaloguj się by móc komentować

qwerty @Marcin-K 15 czerwca 2019 21:36
16 czerwca 2019 13:09

Szwajcaria wypłaciła potężne odszkodowania Izraelowi za swoje 'czyny' podczas II wś; np. niewpuszczenie do Szwajcarii Żydów z wizami i mieniem w celu wydanie ich na śmierć w Rzeszy; potraktowane jako współudział i odszkodowania wyegzekwowano

zaloguj się by móc komentować

Magazynier @ewa-rembikowska
16 czerwca 2019 13:15

Z wywiadu "w czasie okupacji prowadził najbardziej znaczącą, zdaniem aliantów, organizację wywiadowczą działającą na terenie całej Europy. Zakres działalności Witkowskiego był przepotężny a we wszystkich przypadkach polskiej historiografii nie ujmowany albo zamazywany. "

W innym miejscu: "Brytyjczycy podziwiają jego działalność, są pełni zachwytów, uznają wywiad Muszkieterów za jeden z najlepszych w Europie. "

Związki z Brytyjczykami są zawsze niebezpieczne. Wrogów kupują, przyjaciół sprzedają. Stawiam hipotezę roboczą, że Witkowski za dużo wiedział o pepeesowcach, ich układach z Brytyjczykami i Rosjanami. Komorowski dostał zlecenie od Rydza-Śmigłego na wyczyszczenie tego odcinka historii ojczyźnianej. Informacje będące w posiadaniu Witkowskiego mogły okazać się niewygodne dla wszystkich graczy na tej scenie politycznej. Sikorski, Rydz, Grot, Komorowski, Brytole, Moskale, to wszystko byli politycy, którzy korzystali, rzecz jasna z narażeniem życia, z dramatycznej koniunktury stworzonej przez wojnę, przez tragedią milionów i ich dążenie do pokoju. Witkowski pomniejszyłby ich zyski z tej gry.  

Wyjaśnienia Grota co do wyroku na Witkowskiego-Tenczyńskiego są w moich oczach mętne.

Z wiki: "Ostatecznie pod koniec sierpnia tego roku KG AK oskarżyła go o niesubordynację i współpracę z Abwehrą i GestapoWojskowy Sąd Specjalny AK wydał na niego wyrok śmierci podpisany przez płk. Tadeusza Komorowskiego, płk. Kazimierza Plutę-Czachowskiego i płk. Jana Rzepeckiego, a następnie zatwierdzony przez gen. Stefana Roweckiego. Został on wykonany 18 września w domu przy ul. Wareckiej 9 przez grupę egzekucyjną AK przebraną w mundury niemieckiej żandarmerii. Do jego ubrania przypięto kartkę z napisem: „Największy polski bandyta”. 2 czerwca 1943 r. komendant główny AK gen. S. Rowecki „Grot” w meldunku do Londynu wyjaśnił powody zabicia S. Witkowskiego: „Wobec systematycznych prób wyłamywania się, prowadzenia dwuznacznej gry z kontrwywiadem niemieckim, gestapo i wywiadem angielskim... usunąłem Tenczyńskiego ze stanowiska komendanta Muszkieterów, przenosząc go do rezerwy. Rozkazu tego Tenczyński nie wykonał... Zarządziłem rozwiązanie organizacji Muszkieterów... Tenczyńskiego oddałem pod sąd, który skazał go na śmierć. Wyrok zatwierdziłem. W międzyczasie został on zabity na rozkaz niemieckiego szefa kryminalnej policji, z którym Tenczyński miał powiązania na tle afer bandycko-łapówkowych...”."

zaloguj się by móc komentować

Magazynier @Magazynier 16 czerwca 2019 13:15
16 czerwca 2019 13:23

Mętne jest choćby to, że nazywa go Tęczyńskim, nie używa jego prawdziwego nazwiska, gra głupa. 

Dzięki za świetny trop. Steisenberg to kolejne dno tej historii. Jego los jak sądzę wynika z małżeństwa z Muszkieterką. Nie dało się go wykupić, ale też nie dało się go zabić, bo był hakiem na Ćwiklińską, przynajmniej ten Gestapowiec, Spilker, który znał całą strukturę polskiego podziemia, być może również wiedział o powiązaniach Steisenberga z Muszkieterami, próbował wykorzystać go przeciw Muszkieterom. Nie musiał być zresztą geniuszem. Oto jest wybitna, inteligentna nie idąca na współpracę, pierwsza dama polskiego filmu i teatru. Z pewnością jest powiązana z polskim wywiadem. Żaden wywiad nie przepuszcza takich okazji. 

Dzięki jeszcze raz. 

zaloguj się by móc komentować

Magazynier @ewa-rembikowska
16 czerwca 2019 13:25

Albo to: "wyrok (na Witkowskim) wykonała komórka likwidacyjna podlegająca szefowi wywiadu Stefanowi Rysiowi i że podczas wykonywania wyroku obecny był granatowy policjant, najprawdopodobniej członek Kripo czyli kryminalnej policji niemieckiej."

Kompromitacja. Układy z okupantem.

zaloguj się by móc komentować

ewa-rembikowska @Magazynier 16 czerwca 2019 13:23
16 czerwca 2019 14:17

Coś w tym musi być. Ćwiklińska wielokrotnie była wzywana na przesłuchania do siedziby gestapo.

zaloguj się by móc komentować

ainolatak @Magazynier 16 czerwca 2019 13:23
16 czerwca 2019 16:32

& p. Ewa

<Jego los jak sądzę wynika z małżeństwa z Muszkieterką

Raczej odwrotnie, a przynajmniej przesłuchania Ćwiklińskiej na gestapo były związane z jej byłym mężem.

Ćwiklińska rozwiodła się z nim jeszcze przed wybuchem wojny, a gdyby była mniej pochłonięta pracą już wcześniej, bo małżeństwo było ogromnym rozczarowaniem, przed czym przestrzegali ją wszyscy znajomi - najzwyczajniej wzięła pasożyta, który nie przepadał za przepracowywaniem się a raczej za zabawą, kiedy Miecia była w pracy, wydając jej pieniądze na prawo i lewo. W pierwszych miesiącach okupacji wpadał czasem do jej mieszkania, kiedy jeszcze się afiszował swoim pochodzeniem, choć nie zamierzał zakładać opaski z żółtą gwiazdą. W 40-tym, kiedy wiadomo było, że powstanie getto zniknął.

Marne szanse, że wiedział o jej powiązaniach z Muszkieterami (o których to do tej pory niewiele wiadomo), skoro jej najbliższy przyjaciel Andrzej Grzybowski, pracujący z nią na codzień, bywający w jej domu nawet do swojej śmierci o nich nie wiedział.

Ponoć na tyle nie darzyła byłego męża zaufaniem i serdecznością, że początkowo, kiedy zgłosił się o pomoc nie chciała dać pieniędzy na łapówkę. Ostatecznie jednak sprzedała ostatnie cenne przedmioty - chińskie wazy i przekazała pieniądze.

Z kolei wg Baliszewskiego Spilker o Muszkieterach dowiedział się w kwietniu 43', a pzecież po śmierci Witkowskiego w 42' organizacja już nie działała.

https://historia.uwazamrze.pl/artykul/1147593/spisek-muszkieterow

O tym, że to Ćwiklińska wykupiła zwłoki sprzedajac swoją willę w Podkowie Leśnej, też dopiero długo po wojnie się dowiedziano. Wszytko to ma mnóstwo białych plam i niejasności. Może ktoś coś jeszcze wyjaśni. Jak na razie mimo, że zapowiadana już kilka lat temu druga część Muszkieterów Rostkowskiego wcale się nie ukazała, co jest dość dziwne, bo ponoć książka była już wtedy prawie gotowa, a teraz ciągle promowana jest pierwsza jego ksiażka i nowa z tego roku o podziemiach III Rzeszy (o tajemnicach Książa, Wałbrzycha).

 

zaloguj się by móc komentować

ewa-rembikowska @ainolatak 16 czerwca 2019 16:32
16 czerwca 2019 17:00

Jeszcze inaczej ona złożył papiery rozwodowe po 1,5 roku małżeństwa, ale orzeczenie dostała po 5 latach latach. Ciekawe wg jakiego obrządku brali ślub?

zaloguj się by móc komentować

ainolatak @ewa-rembikowska 16 czerwca 2019 17:00
16 czerwca 2019 17:35

Chyba przejrzę jakąś jej dokładniejsza biografię.  Drugi ślub z Niemcem Henrykiem Maderem był w kościele Ewangelicko-Augsburskim, więc zmieniła wyznanie. Z  trzecim to już może tylko w urzędzie bez obrządku, jakoże ślub był cichy?


 

zaloguj się by móc komentować

ewa-rembikowska @ainolatak 16 czerwca 2019 17:35
16 czerwca 2019 17:45

Nie było takich. Przed 1946 r. rejestracji aktów urodzenia, ślubu czy zgonu dokonywano w wyznaniowych księgach metrykalnych. 

zaloguj się by móc komentować

ewa-rembikowska @ainolatak 16 czerwca 2019 17:35
16 czerwca 2019 17:46

Stąd ten liczne wolty wyznaniowe ówczesnych polityków.

zaloguj się by móc komentować

ainolatak @ewa-rembikowska 16 czerwca 2019 17:46
16 czerwca 2019 17:53

hmm, to zostaje tylko zmiana wyznania w jego kierunku

zaloguj się by móc komentować

ewa-rembikowska @ainolatak 16 czerwca 2019 17:53
16 czerwca 2019 18:02

chyba, że oboje przeszli na prawosławie

zaloguj się by móc komentować

zaloguj się by móc komentować