Dziękuję. To jest PIĘKNE. Tego właśnie było trzeba tej historii. Danych, do których nikomu przed Panią nie chciało się dotrzeć (ja bazowałem na opracowaniach, na gazety nie miałem czasu).

Swoją drogą ciekawa nazwa statku zarejestrowanego w Danii- Moskwa.

I winę zwalono na załogę statku - szeregowego marynarza i jeszcze mnie znaczącego palacza, którzy znając życie nawet nie mieli dostępu do ładowni ze skrzyniami bankotów. Bardzo ciekawa się ta sprawa zrobiła.

Nawet podano ile odzyskano banknotów w Gdańsku.

115 skrzyń samych banknotów po 1000 zł - podobnie (jeśli nie więcej) musiało być również 500, 100 i 5000 złotówek. Razem około 500-600 skrzyń zadrukowanego papieru, czyli okręt wyczarterowany raczej wyłącznie dla tego ładunku. I pomieszczenie dla strażnika (w liczbie 1 osoba) daleko od pilnowanego ładunku w kabinie 1 klasy.

O aż taką niekompetencję polskich władz skarbowych bym raczej nie posądzał.

Wersja na film oskarowy gwarantowana ;)

Zależy jak definiowana jest kompetencja zarządzanego przez Grabskiego ministerstwem skarbu....

Wracamy więc do Grabskiego i tych co kontrolowali dalszy rozwój BP i finansów Polski

A jeszcze zajrzałam do wspomnień Zygmunta Karpińskiego "O Wielkopolsce, złocie i dalekich podróżach" i on ani się zająknął na ten bulwerusjący temat.

Jeszcze relacja z procesu Kurjer Warszawski : dodatek poranny. [R. 103], 1923, nr 318

Na posiedzeniu sadowem w d. 12 b. m. pełnomocnicy Towarzystwa; adwokaci: A. Kostro i M. Kuratowski. domagali sie oddalenia powództwa, zarówno z zasadfaktycznych, jakoteż prawnych. Londyński oddział pozwanego Towarzystwa — wywodzą obrońcy — stosow-nie do złożonej korespondencji, żadnej umowy przewozu i ubezpieczenia ze skarbem w danym wypadku nie zaw ierał  a podjął sie jeno pośrednictwa, polegającego na ułatwieniu delegatowi skarbu transportu towarów. 
Towarzystwo wszystkie obowiązki swe wykonało, gdyż dostarczyło skrzynie opieczętowano na statek, zaasekurowało ładunek jako drukowany papier, stosownie do nazwy, wskazanej w pismach p. Tupalskiego, otrzymało właściwy konosament, uskuteczniło przewóz na statku „Moscou". który był wskazany, oraz asekuracie od wszelkiego ryzyka i kradzieży w pierwszorzędnych towarzystwach ubezpieczeń, a co najważniejsze transport  konwojował na statku delegat ministerjum a pan Tupalski pokwitował W Gdańsku z odbioru wszystkich skrzyń, zabranych przez „Puzapp", 
po zaświadczeniu biegłego, iż skrzynie były w nienaruszonym stanie przy ich odbiorze. 
Wszelkie przeto pretensje z powodu braku banknotów po przywiezieniu ich do Warszawy nie mogą dotyczyć pozwanego Towarzystwa, które nie było ani przewoźnikiem, ani ubezpieczycielem. Wreszcie cała konstrukcja sprawy z poszukiwaniem kosztów całego nakładu, gdy tylko cześć rzekomo została utracona — jest wadliwa i uwzględnioną być nie może. 
Sad okręgowy, pod przewodnictwem wiceprezesa Stankiewicza, ogłosił wczoraj umotywowany wyrok, którego mocą, podzielając powyższe wywody obrony pozwanego Towarzystwa, powództwo oddalił i zasądził od skarbu na rzecz Tow. żeglugi i tansportu sumę 17 104 550 mk.

 

Rozumię, że nie chciało im się sprawdzać około 600 skrzyń, czy wszystkie zabezpieczenia są na właściwych miejscach i podpisali odbiór jak leci. Ale mam inne wątpliwości - ile banknotów zniknęło z innych nominałów (tych, które do obiegu wprowadzono)? Bo dlaczego tylko złodzieje mieli by się dobrać do jednej jedynej skrzyni, skoro już się zorientowali, że towar jest nie chroniony i co zawiera?

Po tej pięknej analizie przyznać musi Pani, że być może błędnie zinterpretowała mój komentarz ;)

Mam.

Pierwszym dyrektorem Polskich Zakładów Graficznych został Aleksander Tupalski. Na siedzibę PZG przejęto drukarnię Izaaka Hirszowicza przy Al. Jerozolimskich 105 (obecnie 97), którą Ministerstwo Skarbu zakupiło od właściciela w 1919 r.  Natomiast do produkcji papierów ze znakiem wodnym przydzielono papiernię więzienną przy ul. Rakowieckiej 37, którą PZG dzierżawiły od Ministerstwa Sprawiedliwości. Na początku lat dwudziestych Państwowe Zakłady Graficzne wydrukowały pierwszy banknot – 100 marek polskich z datą emisji 1919 r. z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki.

No właśnie, jak? - skoro biegły stwierdził, że skrzynie przyjechały w stanie nienaruszonym. Kłamał? To jak ci marynarze weszli w posiadanie banknotów? Tu nic nie pasuje do siebie.

Zdaje się, że to nie był odosobniony przypadek.
24 grudnia 1930 francuskie La Croix podało:

https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k4129359/f2.item.zoom

L'épilogue d'une grande escroquerie
125 millions de faux billets de banque portugais avaient été émis sur le marché de Londres — Des imprimeurs anglais condamnés pour négligence à 60 millions d'Indemnités.

Lundi, à Londres, le juge Wright a rendu à la Cour du banc du roi sa sentence dans un procès intenté par le gouvernement portugais à la maison d'impression Waterlow.

Le gouvernement portugais demandait le payement d'une Indemnité de 627 182 livres sterling, représentant le montant de billets de banque imprimés par la maison Waterlow sans avoir reçu au préalable la moindre autorisation du gouvernement portugais. Les débats ont révélé que certains directeurs de la maison d'impression avaient agi un peu à la légère en acceptant de faire imprimer un certain nombre de billets de banque portugais sur la simple présentation d'un document prétendu officiel et qui avait été fabriqué de toutes pièces par un Hollandais nommé Marang, dont les complices firent circuler les billets au Portugal.

Le procès a duré deux ans. En rendant sa sentence en faveur du gouvernement portugais, le juge a fixé provisoirement à 531 851 livres sterling (soit plus de 60 millions de francs) le montant de l'indemnité que devra payer la maison Waterlow.

L'émission frauduleuse avait dépassé un million de livres, (plus de 125 millions de francs).

La fraude, toutefois, avant fini par être découverte, les aventuriers furent appréhendés, et leur encaisse-or comme leur portefeuille saisis. Si bien qu'au total, la Banque de Portugal a ramené sa perte à 627 182 livres sterling.

łumaczenie translatora (niestety ułomne, więc może ktos poprawi):

Epilog wielkiego oszustwa
125 milionów fałszywych banknotów portugalskich zostało wyemitowanych na rynku londyńskim - angielscy drukarze skazani za zaniedbania na 60 milionów odszkodowania.

W poniedziałek, w Londynie, sędzia Wright przybyły z Ławy królewskiej (Sądu) ogłosił wyrok w sprawie złożonej przez rząd portugalski przeciwko drukarni Waterlow.

Rząd Portugalii wystąpił z wnioskiem o wypłatę odszkodowania w wysokości 627 182 GBP, odpowiadającego kwocie banknotów wydrukowanej przez Waterlow bez uprzedniego uzyskania zezwolenia rządu Portugalii. Dyskusje ujawniły, że niektórzy dyrektorzy drukarni postąpili nieco lekko, zgadzając się na wydrukowanie pewnej liczby banknotów portugalskich na prostej prezentacji tzw. oficjalnego dokumentu, który został wyprodukowany od podstaw przez Holendra o nazwisku Marang, którego wspólnicy rozprowadzali banknoty w Portugalii.

Proces trwał dwa lata. Wydając wyrok na korzyść rządu portugalskiego, sędzia tymczasowo ustalił kwotę odszkodowania, które ma zostać wypłacone przez Waterlow House na 531 851 GBP (ponad 60 mln CHF).

Oszustwo przekroczyło milion funtów (ponad 125 milionów franków).

Oszustwo, jednak zanim zostało odkryte, poszukiwacze przygód zostali zatrzymani, a ich złote pudełka i portfele zostały zajęte. W rezultacie Bank Portugalii zmniejszył straty ogółem do 627 182 GBP.

Bo chodzi o "Waterlow & Sons Ltd" a nie Walerlow

https://www.google.com/search?q=%22Waterlow+%26+Sons+Ltd%22&tbm=isch&source=univ&client=firefox-b-d&sa=X&ved=2ahUKEwiqt4bh-LPhAhUsxaYKHeoWBhsQsAR6BAgJEAE&biw=1600&bih=767

może żeby kasjerzy ich nie przyjmowali?

Jedyne sensowne wytłumaczenie, to takie, że w Warszawie przez przypadek dopuszczono do tych skrzyń kogoś niewtajemniczonego i ucziwego (może praktykanta), który tokiem służbowym sprawę rozdmuchał i trzeba było coś z tym zrobić.

Poszukano kozłów ofiarnych w postaci bogu ducha winnych marynarzy, wpuszczono kilkaset sztuk do swoich ludzi w Gdańsku (odebrane od paserów) i w Prusach Wschodnich (niemiecki kupiec rozmieniający 1000 złotych w prowincjonalnej aptece, gdzie ekspedient mógł widzieć co najwyżej setkę z tej serii) czy przez białoruskich przemytników (zarekwirowane przez KOP).

Przestemplowanie banknotów na wzory wskazuje, że były one używane w obiegu bankowym (czyli do rozliczeń pomiędzy bankami) więc można było coś na tym interesie (mimo wsypy) ugrać.

Te wzory pełniły tę samą funcję jak dziś plakaty NBP ukazujące nowe banknoty. Były rozsyłane do banków, aby kasjerzy właśnie widzieli co aktualnie jest w obrocie pieniężnym i mogli na szybko wychwycić fałszerstwa. To czasy przed internetem i trzeba było sobie radzić inaczej ;)

Jeszcze większa ściema niż w przypadku rozprawy sądowej ;)

To ta sama sprawa. Nikt jeszcze wczoraj nie wiedział jak to wyglądało i obstawiane były różne wersje wydarzeń. Wiadomo było jedynie, że zniknęło 4000 szt 1000 złotowych banknotów.

A śledztwo właśnie robimy. Innego już nie będzie.

a mi się wydawało, że taki wzór mógłby służyć do prównania i banknotów dopuszczonych do obiegu, i tych których np. poszukuje policja

Kradzież lub "kradzież" może być tylko legendą i dobrze przeprowadzoną operacją mającą ograniczyć nasze straty - które mogły dać naprawdę opłakane skutki - wynikłe z działalności angielskiej firmy, zajmującej się produkcją i fałszowaniem banknotów itp. na masową skalę.
Pierwszy opis z próbą wprowadzenia 1000 zł. do obiegu jest po prostu niedorzeczny, ale do przyjęcia dla laików, druga sprawa i jej rozstrzygnięcie wskazuje na zaangażowanie służb (styk: przemytnicy, KOP, bolszewicy - zwykłych ludzi tu nie ma, wszystko pod kontrolą). W opis okoliczności transportu trudno uwierzyć.
Można chyba postawić hipotezę, że to u nas jest pewnie bezpośrednio związane z olbrzymią aferą fałszerską Waterlow & Sons w Portugalii - albo nasze odkrycie wpłynęło na wykrycie afery tam, albo odwrotnie (trzeba porównać daty - tam wniosek do sądu został złożony w 1925 r. a to już przecież końcowy etap).

Portugalia drukowała w firmie W&S następujące banknoty: 20 Centavos (1925); 2,5 Escudos (1922-1925); 500 Escudos (1922) oraz całkiem nową serię właśnie wydaną w 1925 roku (z datą 13.01.1925) z nominałami 5 - 1000 escudos. Wcześniejszych banknotów niż polskie nie ma.

Prócz tego w tym czasie drukowano banknoty dla Boliwi (z datą 1911), Brytyjskiej Afryki Zachodniej (1918), Bułgarii (1920), Chile (1898-1920), Chin (Bank of Communication -1924, Bank of China -1925), Grecji (1922), Hondurasu (1922), Hong-Kongu (1905-1925), Hyderabadu w Indiach (1919-1929), Persji (1924), Jamajki (1918), Kanady (1912-1914), Kolumbii (1904-1908), Konga Belgijskiego (1914-1924), Kostaryki (1916-1925), Łotwy (1924), Nikaragui (1909), Afryki Południowej (1900-1920), Rodezji (1901-1925), Nowej Zelandii (1919), Rosji (1920-dla generała Wrangla), Szkocji, Szwajcarii (1910-1925), Turcji (1909-1914), Urugwaju (1914-1925), Wyspy Man oraz Zanzibaru (1908).

Nie wydaje się prawdopodobnym, aby taka firma nie była pod nadzorem MI5, a skoro drukowali dla brytyjskich terytoriów zależnych i kolonii, to chyba potraktowali wszystkie zamówienia w taki sam sposób.

Polska, Portugalia, Persja, Chiny czy Indie lub Kanada to dla nich było wszystko jedno.

Ciekawe czy dodrukowali również banknotów Szwajcarii?

Ciekawe jak to wogóle było możliwe żeby znaleźć statek, palacza i marynarza bez identyfikacji armatora? Chyba, że tak jak napisała pani, nie zidentyfikowano go na wszelki wypadek. 

Super historia.

Dzięki za info.

Tupalski w NAC

https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/16630/fc841e1206f4498508ad8ce5fd7effb2/

a tu jeszcze o Portugalii

Express Wieczorny Ilustrowany 1926 nr 264a (23 września 1926)

http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/26136/Express_Wieczorny_Ilustr1926_nr264a.pdf

strona 5

Fałszerze banknotów portugalskich chcieli sobie kupić państwo w Afryce.
Przed sensacyjnym procesem w Lizbonie.

Portugalskie władze sądowe przygotowują się do olbrzymiego procesu, który — według obliczeń prawników — potrwa co najmniej rok. Przedmiotem rozpraw będzie skandaliczna afera fałszerska, która omal nie oddała finansów Portugalii w ręce szajki sprytnych oszustów i nie pozbawiła tego państwa niezależności.

Historia tej afery, o której swego czasu doniosły depesze, jest niezwykła. W r. 1924-ym niejaki Artur Virgilio Aiver–Reiss [Alves–Reis], indywiduum spod ciemnej gwiazdy, dobrawszy sobie czterech spólników: Portugalczyka Jose dos Santos
Bandiera, Holendra Karola Maranga i Niemca [Evenig Star podaje że Szwajcar — link poniżej] brazylijskiego Adolfa Henniesa, założył w portugalskiej kolonii afrykańskiej Angoli, bank, którego cały kapitał oparł o fałszywe banknoty.

Fałszerstwo zorganizowane było tak sprytnie, że przez przeszło rok nie zdołano go wykryć. Drukowano bowiem na mocy sfałszowanych pełnomocnictw najprawdziwsze banknoty portugalskie w firmie londyńskiej, która stale wykonywała banknoty dla państwowego Banku Portugalii.

Polecenie wydrukowania banknotów na sumę 14-tu milionów dolarów dał firmie londyńskiej Jose Bandiera, zaopatrzony w fałszywe pełnomocnictwa, wystawione przez jego brata, posła portugalskiego w Holandii. Zamiarem oszustów było przy użyciu fałszywych banknotów — nabycie olbrzymich terenów w Angoli i uzyskanie kontroli nad portugalskim bankiem kolonialnym, a następnie i bankiem emisyjnym.

Gdyby plan ten się powiódł, czwórka oszustów stałaby się nie tylko właścicielem niezależnego państwa w Afryce, lecz panowałaby faktycznie nad całą Portugalią.

Na szczęście, dzięki uwadze jednego z wyższych urzędników ministerialnych w Lizbonie, fałszerstwo zdemaskowano i oszustów, oraz 12-tu ich pomocników wybitne osobistości ze świata politycznego i dyplomatycznego, osadzono w więzieniu, gdzie od roku oczekują na rozprawę sądową.

a tu po angielsku, dłuższy tekst:

$14,000,000 FORGED BANK NOTES BACK OF FRAUD ON PORTUGAL

Evening Star, 2 września 1926 (strona 4)
https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn83045462/1926-09-02/ed-1/seq-4/#date1=1789&index=0&rows=20&words=Bandiera+Santos&searchType=basic&sequence=0&state=&date2=1963&proxtext=Santos+Bandiera&y=0&x=0&dateFilterType=yearRange&page=1

Człowiek wraca do domu a tu już całe śledztwo zrobione ;)

Szkoda tylko, że nie doczekamy się serialu...w Portugalii powstał 50 odcinkowy serial na temat ich oszustwa plus jeszcze jakieś filmy. Chyba tak jak na zalinkowanym przez Umami zdjęciu inżyniera pozostało tylko: Zajętemu pracą nie zabieraj czasu - kończ sprawę i żegnaj

Niesamowita rzeczywiście, ma się wrażenie, że o panach samochodzikach okresu międzywojennego to jeszcze bardzo mało wiemy, tak są osłonięci parasolem... 

Swoją drogą ciekawe co wiadomo o posiadaniu przez brytyjską wytwórnię banknotów matrycy banknotów drukowanych w latach 1995-98 i posługiwaniu się nią częściej niż opiewały zlecenia

Pamiętam. Gruba afera. Żaden wykrywacz metali w budynku i przy wyjściach niczego nie wykrył.

Znalazłem jeszcze 2 teksty (z różnych lat).
 

Pierwszy z gazety

Warszawianka nr 287 z 19 X 1925

http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/plain-content?id=21657

(strona 3)

„POŚWIĘCENIE PAPIERNI W WIĘZIENIU

Prowadzona przez Państwowe Zakłady Graficzne papiernia w więzieniu Mokotowskim wczoraj urządziła uroczyste poświęcenie nowo ustawionej drugiej maszyny papierniczej, dając możność licznie zaproszonym przedstawicielom władz państwowych i prasy obejrzenia i poznania tej mało znanej, a posiadającej wielkie znaczenie ekonomiczne i społeczne instytucji. Ekonomiczne znaczenie papierni polega na tym, że wyrabia się tam papier gdzieindziej u nas w kraju niewyrabiany, jak papier dla banknotów ze znakami wodnymi, który trzeba by sprowadzać za drogie pieniądze z zagranicy. Papiernia w więzieniu pod kierunkiem fachowców-instruktorów, zatrudnia odbywających tam karę więźniów, dla których celowa praca jest jednym z najsilniej działających sposobów i bodźców rozpoczęcia, po odbyciu kary, normalnego i niekolidującego z kodeksem karnym życia i na tym właśnie polega jej znaczenie społeczne.

Poświęcenia nowej sprowadzonej ze Szwajcarii maszyny, produkującej kilkadziesiąt ton papieru dziennie, dokonał ks. prałat Wasiak. Dyrektor naczelny Państwowych Zakładów Graficznych p. Tupalski w przemówieniu swoim podkreślił stały rozwój tej instytucji dostarczającej papier większości instytucji państwowych. Dyrektor wydziału więziennego p. Głowacki mówił następnie, o tym, że powiększenie papierni w więzieniu zbliża nas do ideału więziennictwaa w Anglii, gdzie każdy odsiadający więzienie [wyrok] musi pracować i to pracować wyłącznie na użytek Państwa, z wyłączeniem produkcji rzuconej na rynek handlowy. Z zarobionych przez więźniów pieniędzy opłaca się koszty utrzymania więzień i więźniów, odejmując tym sposobem ten ciężar z budżetu państwowego.

Ostatni mówca p. Gaerne dyrektor wydziału Ministerstwa Skarbu w imieniu p. Ministra życzył Państwowym Zakładom Graficznym, a zwłaszcza powiększonej papierni dalszego rozwoju.”

Drugi z gazety

Dziennik Bydgoski nr 25 z 31 stycznia 1931 r.

http://kpbc.umk.pl/Content/188370/publikacja31025.pdf

(strona 7)

„Ukazały się w obiegu fałszywe banknoty 100-złotowe.

W ostatnich dniach pojawiły się w obiegu faszywe 100-złotowe banknoty, które noszą tę samą co prawdziwe, serię „S. A.” oraz ten sam numer 7934516. Banknoty na pierwszy rzut oka są dość trudne do rozpoznania; przyjrzawszy się jenak dokładnie pod światło, spostrzega się, że w owalnym kole linie wodne są ostre, skutkiem czego kontury znaku wodnego na powierzchni przedniej strony są barzo wyraźne. Podobizna Kościuszki umieszczona po lewej stronie banknotu, jest więcej cieniowana, przez co jest ciemniejsza i nie przedstawia się tak czysto i przejrzyście, jak na oryginalnym banknocie. Papier fałszywych banknotów jest cieńszy.”


Ja je znalazłem w odwrotnej kolejności. Najpierw ten o podrobionych 100-złotówkach, co samo w sobie sensacyjne przecież nie jest. A potem ten o tej więziennej papierni i szczęka w dół mi opadła, bo pomyślałem, że to ta papiernia i to ci wyedukowani podrabiacze.
A p. Tupalski stał się od razu głównym podejrzanym :).

Ten wizerunek Kościuszki na wszystkich nominałach to w sumie musiało być spore ułatwienie dla podrabiaczy.

Jutro dodam jeszcze parę rzeczy, bo zapomniałem pendrive'a, gdzie miałem zapisane teksty.

:)

Jak mawiał kolega - jest takie prawdopodobieństwo.

https://zaufanatrzeciastrona.pl/post/wszystko-albo-nic/

Tu więcej o aferze z banknotami portugalskimi.

Tu nawet konserwatywnemu krakowskiemu Czasowi Niepodległa uderzyła do głowy. Koniec tego artykułu ma straszną wymowę.

Czas nr 54, wydanie poranne z 1 marca 1919 r.

https://polona.pl/item/czas-dziennik-poswiecony-polityce-krajowej-i-zagranicznej-oraz-wiadomosciom-literackim,MjUwNzU1MzQ/#info:metadata

(strona 1)

O stemplowanie banknotów.

Od korespondenta Czasu.
Warszawa 25 lutego.

Artykuły Czasu, poświęcone sprawie nieudałego pomysłu reformy walutowej, zeszły się z różnicą paru dni z wiadomościami o zarządzeniu rządu czeskiego co do stemplowania banknotów  w Czechach. I krytyka Czasu i wiadomości z Czech wywołały żywe poruszenie umysłów w tutejszych kołach fachowych i skłoniły nawet najbardziej zaangażowanych w projekcie reformy do pewnego zawahania się. Podczas gdy jeszcze przesłany wam równocześnie projekt »polskiej kraj. kasy pożyczkowej« (omówiliśmy go wczoraj, przyp. red) stoi na stanowisku zamiarów rządowych, to już dzisiaj można uważać pierwotne stanowisko rządu jako porzucone wobec jednomyślnego oporu, z jakim przeciwstawili mu się zwłaszcza posłowie z Galicji.

Opór ten znalazł swój bardzo charakterystyczny wyraz na zwołanym specjalnie dla tej kwestii posiedzeniu sejmowej komisji budżetowej które odbyło się onegdaj, o którego przebiegu mogłem zebrać następujące informacje:

Narady poświęcone były w całości sprawie ostemplowania i rejestracji banknotów koronowych, obiegających w Galicji, oraz w dawnej ukupacji austriackiej Królestwa Polskiego. Obradom przewodniczył prezes komisji budżetowej poseł Głąbiński. W dyskusji brali udział posłowie: Adam, Diamand, Fedorowicz, Löwenstein, Radziszewski, oraz zaproszeni reprezentanci krakowskiego komitetu bankowego pp. Armółowicz i Benis. Ze strony rządu byli obecni minister skarbu Englich, szef sekcji Zachert, oraz jako ekspert graficzny dyrektor Tupalski.

Przedmiotem obrad była petycja komitetu bankowego w sprawie rejestrowania i ostemplowania banknotów koronowych. Petycja zwraca uwagę rządu na fakt, że wobec tego, iż banknoty austriackie zostały już ostemplowane w Jugosławii i że takie same zarządzenia są w toku w Czechach, niemieckiej Austrii oraz na Węgrzech, grozi Polsce niebezpieczeństwo iż wszystkie bezdomne korony ze Serbii, Rumunii, Ukrainy, z Niemiec oraz z zagranicy spłyną do Polski, gdyż Polska będzie wnet jedynym krajem, w którym nieostemplowane korony będą jeszcze mieć wartość i siłę kupna. Ze względu na przyszłą regulację waluty, która się może odnosić naturalnie tylko do koron będących w posiadaniu polskim, musi być ustalony obecny polski stan posiadania biletów koronowych. Napływ obcych koron sprowadziłby u nas inflację banknotów, wraz ze wszystkimi jej fatalnymi skutkami i wpłynąłby niewątpliwie bardzo ujemnie na regulację waluty której częścią będzie także zamiana koron na polskie pieniądze.

To samo stanowisko zajęli zgodnie wszyscy członkowie komisji budżetowej. Niewątpliwie też w najblższym czasie, okaże się rozporządzenie wykonawcze w tej sprawie. Rzeczą jest znamienną że w Komisji w której reprezentowane wszystkie partie polityczne tj.: narodowa demokracja, socjaliści, demokracja polska i konserwatyści, panowała zupełna jednolitość poglądów. Jest to wynikiem faktu, że dyskusję umiano postawić na tle rzeczowym. Okazało się znowu, że porozumienie między stronnictwami ułatwia się niesłychanie jeżeli się do dyskusji nie wnosi argumentów politycznych i ogranicza ją jedynie do argumentów rzeczowych.

Obradom tym, z którymi była połączona dyskusja o przyszłym ustosunkowaniu wartości korony do »lecha«, oraz o propagowanym przez pewne sfery uprzywilejowaniu marki wobec korony, przysłuchiwało się z wielkim zainteresowaniem kilku członków partii ludowych z Galicji i z Królestwa. Jest to zrozumiałe, jażeli się zważy, jak wielką ilość gotówki koronowej posiada włościaństwo w Galicji i w Królestwie. Dewaluacja biletów koronowych trafiłaby te
warstwy szczególnie dotkliwie. A przecież reforma waluty musi być przeprowadzoną w sposób sprawiedliwy, tak wobec poszczególnych dawnych dzielnic, jak też wobec poszczególnych warstw społecznych. — Musi wszystkich trafić równo.

K.Z.

[w oryginalnym tekście wytłuszczenia to rozstrzelenia]

W tym przypadku to było realne zagrożenie, bo wszystkie kraje powstałe po rozpadzie Austro - Węgier banknoty, ktore pozostawały u nich w obiegu przesteplowały - z wyjątkiem Polski.

W Polsce przygotowano jedynie przepisy oraz wykonano kilka sztuk przestemplowania bankotów 100 koronowych. A ponieważ wymiana odbyła (jak zawsze zresztą) wszędzie z poszanowaniem własności (tzn wszystko powyżej pewnej zadekretowanej sumy było deponowane na rachunkach, a nie wymieniane na nowy - nawet tylko przestemplowany - pieniądz) to rzeczywiście całą resztę austro-węgierskiej makulatury zaczęto przywozić do Polski, gdzie te banknoty jeszcze miały jakąś wartość.

Ta dyskusja to akurat pewnego rodzaju zabepieczenie ludności przed inflacją (podobnie zresztą było z rublami - caskimi i kierienkami, które również w Polsce obiegały). A dlaczego przestemplowania nie przeprowadzono mimo wydanych nakazów - tu już jest pole dla interpretacji komu na tym zależało.

Ja to rozumiem, z artykułu również wynika, że wszyscy byli co do tego zgodni, a jestem ciekaw ile majątków przepadło z tego powodu.

Metoda przejęcia realnej własności za papier to najprostsza droga do upaństwowienia wszystkiego.

Jeśli dodamy do tego dobrowolny (dokonany rękami naszych władz) wywóz polskiego złota w 1939 roku, czeskiego po aneksji, rosyjskiego po rewolucji, to zostaną same zgliszcza i teren pod obóz pracy – u nas zwany PRL a patrząc szerzej – Europa Wschodnia za kurtyną.

W 20 lat dokonano całkowitej zagłady. A potem także mieliśmy kilka wymian pieniądza.

Niby wszyscy wiedzą jak to działa, znają zagrożenia - ale schemat się powtarza.

 

Tutaj mamy parę słów o Aleksandrze Tupalskim, dobre bo o umarłych źle sie nie mówi.

Przemysł Chemiczny nr 9—10, wrzesień—październik 1935
Organ Chemicznego Instytutu Badawczego i Polskiego Towarzystwa Chemicznego
wydawany z zasiłkiem Wydziału Nauki Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oswiecenia Publicznego
red. prof. dr Kazimierz Kling
http://delibra.bg.polsl.pl/Content/2812/PChem1935.z9-10.pdf

na stronie 53 tego pdf-a mamy

Wiadomości Przemysłu Chemicznego nr 18
Warszawa, dnia 15 września 1935 r.

Dla porównania foto z NAC z tą adekwatną tabliczką


a na stronie 57 tego pdf-a

Wiadomości Przemysłu Chemicznego nr 19
Warszawa, dnia 1 października 1935 r.

jeszcze kilka słów

Chemik z Zurychu.
Kolejny obok Mościckiego, jeśli mnie pamięć nie myli.

No i pytanie co z tym „ponoszeniem odpowiedzialności za własne czyny”?

Komunizujący angielscy dokerzy albo ci inni, wymienieni wcześniej, kradną skrzynki z forsą a p. Tupalski kwituje i dalej zasiada i pojawia się w różnych zarządach...


 

Starszy od Mościckiego o 3 lata, więc kto wie.
Ja na ten temat nic nie wiem i wszystko, co tu wypisuję, jest zupełnie dla mnie nowe. Same domysły. Może niesłusznie go tu pomawiam o różne niecności.

Mam pytanie — jak to jest z tym dodrukowywanien pieniędzy przez Piłsudskiego, o którym kiedyś wspominał Grzegorz Braun? Wiado coś więcej na ten temat? To brzmiało mniej więcej tak: „dodrukujcie towarzysze”, jak nie ma pieniędzy.

O aferze węgierskiej wspomina ten artykuł Evening Star, podkreślając, że to małe miki w porównaniu z aferą portugalską. Ja ten tekst tu wkleję ale jak już będę miał pendrive. Wieczorem.

To w międzyczasie moje ustalenia z aferą podrabiania dolarów

Gdy wprowadzano w obieg nowe banknoty 20$ to BBC puściło przyczynek w którym kompetentna pani z Ameryki opowiadała, że pierwszym papierem w nowej oprawie graficznej jest dwudziestka ponieważ jest najczęściej fałszowana. Opowiedziała jeszcze kilka innych ciekawostek, np szacuje się, że na teretorium byłego CCCP 50% dolarów w obiegu to banknoty fałszywe.

FAZ również puścił nieco farby do historii jak to papier jest farbą pokrywany. Jest tam w Stanach drukarnia w rękach właściwych. Służby globalne więc koszta operacji znaczne. Dla bilansowania dodrukowuje się "Supernotes" z Benjaminem F. przyczynek z roku 2007.

Dziennik Urzędowy 1926 nr 4
http://pbc.biaman.pl/Content/23765/Dziennik%20Urz%C4%99dowy%201926%20nr%204.pdf
(str. 4)
Komunikat

Polska Gospodarcza nr 23 (1930)
tygodnik wydawany przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu przy współudziale Ministerstw:
Skarbu, Rolnictwa oraz Komunikacji
[red. nacz. Władysław Gieysztor, Czesław Peche]

http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=5155&from=publication