W bajce Gelsomino w Krainie Kłamczuchów król Giacomone nakazał swoim poddanym zmienić nazwy wszystkich rzeczy i znaczenie słów. Zamiast „dzień dobry” ludzie mieli mówić „dobrej nocy”. „Dobrego apetytu” znaczyło „dobranoc”. Chleb nazywano atramentem. Psy miały miauczeń a koty szczekać.

Niestety możni dzisiejszego świata zaczęli zachowywać się jak król Giacomone. Marchewka mocą rozporządzenia stała się owocem, ślimak rybą a największym zagrożeniem dla ludzkości został ogłoszony węgiel i jego przetwory. Wybawcą ma być samochód elektryczny. Ideologom nie przeszkadza nawet to, że kobalt – niezbędny składnik baterii - wydobywany jest gołymi rączkami kongijskich dzieci.

W nurt nazywania nocy dniem a dnia podwieczorkiem wpisał się Instytutu Ochrony Przyrody PAN, wpisując kota domowego do bazy danych Gatunki Obce w Polsce.

Warto przeczytać uzasadnienie tego faktu w całości. https://www.iop.krakow.pl/aktualnosci_1_31,2022.html#

Dlaczego kot domowy to gatunek obcy w Polsce?

Kot domowy Felis catus został udomowiony prawdopodobnie około 10 000 lat temu na obszarze kolebki wielkich cywilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu, na terenach rozciągających się od doliny Nilu do południowej części Mezopotamii. Zatem z czysto naukowej perspektywy, na terenie Europy, a zatem również w Polsce, powinien on być uważany za gatunek obcy.

Ponieważ istnieją jednoznaczne dowody naukowe na negatywny wpływ kota domowego na rodzimą różnorodność biologiczną, powinien on być zaliczany w naszym kraju do inwazyjnych gatunków obcych. Opinia ta jest zgodna z opinią sformułowaną przez zespół zajmujący się inwazyjnymi gatunkami obcymi w ramach działań Komisji Europejskiej.

Klasyfikacja taka jest zgodna z definicjami przyjętymi w bazie danych Gatunki Obce w Polsce https://www.iop.krakow.pl/ias/projekt/definicje. Są to definicje obowiązujące w Ustawie z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych oraz w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych.

Dlaczego koty nie zostały zaliczone do inwazyjnych gatunków obcych przez UE?

Mimo jednoznacznych dowodów na negatywny wpływ kota domowego na rodzima przyrodę, gatunek ten nie został zaliczony do inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii (w rozumieniu Rozporządzenia UE 1143/2014), ponieważ nie spełnia on niektórych spośród wymienionych w Artykule 4(3)) tego Rozporządzenia kryteriów, jakie są w tym celu wymagane. Ze względu na masowe występowanie tego gatunku w hodowlach domowych, a także w środowisku przyrodniczym, jest mało prawdopodobne, że włączenie kota domowego do wykazu unijnego skutecznie zapobiegłoby jego oddziaływaniu, zminimalizowałoby je lub je złagodziło (Art. 4(3e)). Ponadto, zgodnie z Art. 4(6) Rozporządzenia, przyjmując lub aktualizując wykaz unijny, Komisja Europejska w uwzględnia m.in. aspekty społeczno-gospodarcze. Z tych właśnie względów, kot domowy nie jest obecnie włączony do wykazu unijnego.

Jednocześnie należy zauważyć, że prawo UE nie zabrania władzom lokalnym podejmowania środków w celu zarządzania populacjami zdziczałych kotów, o ile odbywa się to zgodnie z odpowiednimi przepisami krajowymi.

Czy zaliczenie w bazie danych kota domowego do inwazyjnych gatunków obcych w Polsce oznacza, że na podstawie przepisów Ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych jest on inwazyjnym gatunkiem obcym stwarzającym zagrożenie dla Polski lub dla Unii?

Baza danych Gatunki obce w Polsce stanowi źródło informacji o niemal 1800 gatunkach obcych w Polsce. Znaczna część z nich, zgodnie z przyjętymi definicjami, to inwazyjne gatunki obce. Tymczasem przepisy Ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych, dotyczące m.in. konieczności występowania o zezwolenia i prowadzenia działań zaradczych, dotyczą kilkudziesięciu spośród tych gatunków, które na podstawie przepisów zaliczono do dwóch grup: jedną z nich są inwazyjne gatunki obce stwarzające zagrożenie dla Polski, natomiast drugą – inwazyjne gatunki obce stwarzające zagrożenie dla Unii.

Kot domowy, podobnie jak większość inwazyjnych gatunków obcych w bazie danych Gatunki obce w Polsce, nie należy do żadnej z tych dwóch grup. Zatem przepisy Ustawy, dotyczące konieczności występowania o zezwolenia, czy prowadzenia działań zaradczych, w tym eliminacji, izolacji i kontroli populacji, nie odnoszą się do kota domowego.

Należy jednak dążyć, w zgodzie z istniejącymi przepisami dotyczącymi m.in. dobrostanu zwierząt, do zmniejszenia negatywnego wpływu kota domowego na rodzimą przyrodę. Jednym z najprostszych sposobów może być ograniczanie czasu przebywania kotów poza pomieszczeniami zamkniętymi w czasie sezonu lęgowego ptaków.

……………………..
Instytut Ochrony Przyrody PAN przeciwstawia się jakiemukolwiek okrucieństwu względem zwierząt, a zaliczenie kota domowego do inwazyjnych gatunków obcych nie oznacza i nie może tłumaczyć znęcania się nad nimi. Właściciele kotów są zobowiązani do troski o swoje zwierzęta. Wypuszczanie i porzucanie kotów naraża te zwierzęta na choroby i przedwczesną śmierć, np. w wyniku kolizji z samochodami, oraz zagraża rodzimym gatunkom zwierząt.

Kot domowy otrzymał status inwazyjnego gatunku obcego na podstawie wyników badań ogłoszonych w pracy Krauze-Gryz, D., Gryz, J., & Żmihorski, M. 2019. Cats kill millions of vertebrates in Polish farmland annually Global Ecology and Conservation 17.

Badania przeprowadzono w centralnej Polsce na terenach wiejskich reprezentujących typową mozaikę polno-leśną z przewagą gruntów ornych, w której kilkusethektarowe lasy otoczone są drobną mozaiką różnych upraw, pastwisk i ugorów w gospodarstwach o powierzchni 1–10 ha.

Badania prowadzono w latach 2002 – 2005 w 326 gospodarstwach rolnych w 6 wsiach.

W 311 z nich naukowcy przeprowadzili ankietę „od drzwi do drzwi”. Rolnicy zostali zapytani o liczbę posiadanych kotów oraz (jeśli koty były obecne) rodzaj dostarczanej im karmy. Karma została podzielona na dwie kategorie: komercyjna karma dla kotów (zarówno sucha, jak i mokra) oraz inne (głównie resztki).

Dane o ofiarach przynoszonych do domu były zbierane co miesiąc od marca 2003 do grudnia 2007 i pochodziły ze współpracy z właścicielami łącznie 34 kotów. Właściciele ci pochodzili z tych samych wsi, w których wykonano ankietę.

W kolejnych miesiącach monitorowano średnio 10 kotów. W wyniku tej metody uzyskano informację o 1063 ofiarach (816 ssaków i 105 ptaków).

Dane dotyczące zjedzonej zdobyczy na podstawie analizy scat (wypadków drogowych) i żołądka. Odchody były zbierane od września 2004 do grudnia 2007 w pobliżu budynków gospodarskich na tych samych terenach, na których mieszkały monitorowane koty (tj. na fermach lub wokół nich). Materiał do analizy treści jelitowej pobrano od kotów (legalnie zastrzelonych) przywiezionych przez myśliwych lub od kotów zabitych przez samochody i zebranych wzdłuż lokalnych dróg przecinających badany obszar od czerwca 2004 do grudnia 2007. Pobrano zawartość 46 żołądków. analizowane. Próbki te obejmowały 51 ssaków i 5 ptaków.

Materiał poddano analizie statystycznej.

„Wykorzystaliśmy symulacje do oszacowania wskaźnika drapieżnictwa kotów na dzikich ssakach i ptakach na pojedyncze gospodarstwo. W symulacjach uwzględniono niepewności dotyczące zarówno średniej liczby kotów w gospodarstwie, jak i średniego spożycia zdobyczy w czasie. Najpierw sprawdziliśmy, że średnią liczbę kotów na gospodarstwo można najlepiej opisać za pomocą rozkładu Poissona. Po drugie, oszacowaliśmy, że liczba ssaków i ptaków w próbce (zbiór miesięczny w przypadku metody zdobyczy-do domu lub pojedynczy scat/żołądek w przypadku metody zjedzonej przez zdobycz) miała ujemny rozkład dwumianowy, z wyjątkiem liczby ptaków w metodzie drapieżnej, która nastąpiła po rozkładzie Poissona. Oszacowaliśmy to, porównując AIC dla modeli zawierających tylko przecięcia dopasowanych do danych empirycznych przy użyciu różnych rozkładów błędów. Po trzecie, dla ujemnych rozkładów dwumianowych zoptymalizowaliśmy parametr theta (określający kształt rozkładu), który najlepiej opisuje zmienność liczby ssaków i ptaków w próbkach. Zrobiliśmy to, porównując zakres wartości theta w modelach zawierających tylko przecięcia i wybierając najlepszy na podstawie AIC. Po czwarte, za pomocą testu Kołogomorowa-Smirnowa sprawdziliśmy, czy nasze rozkłady empiryczne liczby ssaków i ptaków w próbkach istotnie odbiegają od rozkładów ujemnych dwumianowych lub rozkładów Poissona, wybranych w powyższej procedurze.

Mając wiarygodne przybliżenia zarówno liczebności kotów, jak i śmiertelności kotów, oszacowaliśmy łączną liczbę ssaków i ptaków zabijanych rocznie przez koty zamieszkujące przeciętne gospodarstwo rolne. W tym celu pobraliśmy losową wartość z rozkładu Poissona opisującego liczbę kotów na gospodarstwo i losową wartość z ujemnego rozkładu dwumianowego lub rozkładu Poissona opisującego liczbę ssaków i ptaków zabitych na kota na próbkę (zbiór miesięczny w przypadku ofiar przywiezionych do domu metoda lub pojedynczy scat/żołądek w przypadku metody zjedzonej przez zdobycz). Mnożąc te dwie liczby otrzymujemy losową liczbę ssaków i ptaków zabitych przez koty zamieszkujące przeciętne gospodarstwo rolne. Zgodnie z tym podejściem zasymulowaliśmy łączną liczbę zabójstw dla 1000 gospodarstw, wyodrębniliśmy średnią liczbę zabójstw na jedno gospodarstwo i powtórzyliśmy całą procedurę 1000 razy (tj. średnia z 1000 gospodarstw powtórzonych 1000 razy = łącznie 1 milion symulacji). Zrobiliśmy to osobno dla dwóch metod i dwóch typów ofiar otrzymujących rozkład prawdopodobieństwa a posteriori rocznej liczby zabitych na gospodarstwo.”

Ekstrapolacja uzyskanych oszacowań na wszystkie polskie gospodarstwa rodzi problemy z niepewnością i reprezentatywnością naszych prób dla reszty kraju. Z drugiej strony daje przybliżone oszacowanie wskaźnika drapieżnictwa kotów domowych na dziką przyrodę na dużą skalę. Ogólna liczba prywatnych gospodarstw rolnych w Polsce w 2002 r. wyniosła 2 928 578 (GUS). Zakładając, że nasze szacunki są reprezentatywne dla całej populacji polskich gospodarstw, koty przynoszą  do domu 48,1 mln ssaków (95% CI: 41,2–55,4 mln) i 8,9 mln ptaków (95% CI: 6,7–10,9 mln) rocznie. Ekstrapolacja danych dotyczących zjedzonej zdobyczy daje znacznie większe liczby: 583,4 mln ssaków (95% CI: 505,3-667,0 mln) i 135,7 mln ptaków (95% CI: 103,9-171,3 mln) rocznie.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2351989418303196

 

Konkluzje autorów jest następujące:

1. Nasze pobieranie próbek było ograniczone przestrzennie, dlatego nasza ekstrapolacja dotycząca zbiorczego wskaźnika drapieżnictwa kotów powinna być traktowana z ostrożnością. Z drugiej strony, przebadaliśmy typową polską wieś, a nasze szacunki dotyczące liczebności kotów są raczej ostrożne w porównaniu do 6 100 000 zgłoszonych przez FEDIAF (2017) Europejski Przemysł Karmy dla Zwierząt Domowych (dla całej Polski (gdzie uwzględniono również koty mieszkające w miastach).

2. Nasze badanie pokazuje, że wskaźnik drapieżnictwa kotów na polskich gruntach rolnych nie może być zaniedbany, a koty mogą potencjalnie mieć znaczący wpływ na populacje ofiar na polskich gruntach rolnych. Jest to szczególnie widoczne w przypadku ptaków. W Polsce jest około 94 mln par lęgowych wszystkich gatunków ptaków . W ten sposób wykazaliśmy, że koty na polach uprawnych mogą zabić znaczną część wszystkich ptaków. Niemniej jednak drapieżnictwo kotów na ptaki jest wysoce sezonowe, przy czym większość ptaków ginie wiosną (szczyt odnotowano w czerwcu), a minimum późną jesienią (listopad).

3. Nasze badanie wykazało, że na polskiej ziemi rolnej niewiele uwagi poświęcono dobrostanowi kotów (tj. były bardzo słabo karmione), co sugeruje, że hodowano je raczej jako maszynki do polowania niż jako zwierzęta domowe. Dlatego działania edukacyjne nastawione na kastrację kotów lub trzymanie kotów w domu w celu przedłużenia ich życia raczej nie przyniosą efektu. Zdecydowanie należy rozważyć rozwiązania prawne, które zachęcają właścicieli do wzięcia odpowiedzialności za swoje koty.  

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2351989418303196

 

Jak widać, co prawda, wyniki oparte są na ekstrapolacji i domniemaniu o ich prawdziwości, ale we wnioskach autorzy sugerują rozważenie twardych rozwiązań prawnych wobec właścicieli kotów, czyli jak przypuszczam zakaz wypuszczania ich z domu.

Dla przeciwwagi. Zalecenia z roku 1901 w sprawie walki ze szczurami.

"Wreszcie zaprowadzić należy koty w tym budynku. (...)

Aby je zaś do miejsca przyzwyczaić, trzeba im tam stawiać regularnie do picia, a z pewnością nie opuszczą one obory, czy stajni; przy ich obecności nie pokażą się tam szczury więcej. (...)

Niestety rolnicy, po większej części zarazem zagorzali myśliwi, tępią zanadto koty, rzekomo dlatego, że chodzą w pole i chwytają kuropatwy, młode zajączki i t. p. Prawda to, że się tak często dzieje, ale za to nie należy skazywać winowajcy na karę śmierci, lecz co najwięcej obciąć mu uszy. Koty lubią zwykle od rana udawać się na łowy, wtedy w obcięte uszy wpada im rosa, różne źdźbła i t. p., czego nie znoszą, wnet więc wracają do podwórza, zaniechawszy łowów na zawsze. Nie próbujmy zatem flint naszych na kotach, chociaż je też czasem spostrzeżemy za stodołą, w kartoflach, lub na lucerniku, lecz dogadzajmy tym stworzeniom w podwórzach, a z pewnością szczur nie pokaże się w oborze, stajni lub chlewie."

Korespondent Rolniczy, Handlowy i Przemysłowy. Nr 37/1901

 

---

tagi: statystyka  koty  badania naukowe  gatunki inwazyjne 

	ewa-rembikowska
	17 lipca 2022 11:29

38     2709    12 zaloguj sie by polubić