Lubie przegladac ksiegi rachunkowe, pamientniki, akta sadowe itp. archiwalia. One sa skarbnica informacji dla mnie najcenniejsza. Dziekuje za ciekawa notke.

Pomijając już grozę jaka bije z ostatniego zdania, to jest straszne

Nieznane dotąd towary i wyroby, których użycie pod wpływem zbytków dworu Saskiego rozpowszechniać się zaczęło, spływały do Warszawy z Niemiec, Francji, Hollandji, Anglji, Włoch, Hiszpanji, a nawet z odległego Wschodu.

Przez całe swoje istnienie Rzeczpospolita sprowadzała masę rzeczy ze wschodu, ale dopiero, jak pan Tepper położył rękę na dystrybucji i zamknięto kanały bezpośredniej, łączące rynek polski ze Stambułem, ktoś raczył to zauważyć

na ruskiej WiKi jest tylko tyle o Piotrze Tepperze:

Piotr Fergusson Tepper (1713-1794) był polskim bankierem o niemieckim pochodzeniu mieszczańskim , biznesmenem i przedsiębiorcą przemysłowym .

Peter Fergusson Tepper z Warszawy był zamożnym bankierem drugiej połowy XVIII wieku w Polsce. Tepper był właścicielem domu handlowego i majątków ziemskich na Mazowszu i Wołyniu . Tepper, główny wierzyciel króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów , zbankrutował w 1793 r. Wraz z kilkoma innymi polskimi bankami. Peter Fergusson Tepper został śmiertelnie ranny podczas zamieszek w czasie powstania kościuszkowskiego , po splądrowaniu jego domu handlowo-bankowego przy ulicy Medovaya. Został pochowany na Cmentarzu Ewangelickim na Powązkach w Warszawie.

A znacznie  więcej o jego krewnym:

Ludwig-Wilhelm Tepper de Ferguson ( Louis-Guillaume Ferguson Tepper, Tepper von (de) Ferguson ), 18 grudnia 1768( 18.12.1768 ) [1] - 12 września 1838 ) - muzyk i kompozytor, nauczyciel muzyki i śpiewu. Kapelmistrzem na dworze rosyjskim, nauczyciel muzyki Wielkiego księżnych, siostry cesarza Aleksandra Pierwszego . Z muzykologii i Puszkina znany jest przede wszystkim jako nauczyciel śpiewu w Cesarskim Carskim Siole z czasów Puszkina oraz autor muzyki do Liceum Pieśń pożegnalna (1817).

Pochodzenie rodzinne

Nazwisko Ferguson wskazuje na szkockie korzenie rodziny. Pod koniec XVII i pierwszej połowy XVIII wieku duża liczba Stuartów Szkotów wyemigrowała ze Szkocji na kontynent, w tym do Polski. [2] Dwóch członków klanu Ferguson, dzieci Waltera Fergusona z Inverurie w północno-wschodniej Szkocji, Wilhelma i George'a, przybyło do Polski w 1703 roku. Wilhelm związał się z rodziną Tepper w 1714 r., Poślubiając Katharinę-Concordię Tepper z Poznania, starszą siostrę Piotra Teppera (Starszego) [3] , odnoszącego sukcesy kupca i bankiera. Według polskiego badacza Wojciecha Rogowskiego,

Peter Tepper dobrze wiedział, jak mądrze wykorzystać bogactwo, aby wzmocnić swoją pozycję i zwiększyć swoją fortunę. Jego firmy zaopatrywały polską arystokrację i zamożną szlachtę w towary luksusowe produkowane w Anglii, Francji, Holandii i Niemczech. /… / Piotr Tepper był jednym z pierwszych założycieli nowoczesnych domów towarowych w Warszawie. W jego wówczas ogromnym domu towarowym przy ulicy Medovaya można było kupić prawie wszystko, od angielskich wózków, mebli po papier listowy, szpilki czy rzadkie produkty, takie jak angielskie piwo. /… / Nie mniej ważne było jego wejście do warszawskiego „establishmentu”, czemu bardzo pomogły energiczne działania w warszawskiej społeczności ewangelickiej. Był założycielem kościołów i pod wieloma względami ożywił życie religijne i społeczne miasta. Pomocne były także liczne kontakty z dworami królewskimi, nie tylko polskimi. W jego pałacu misja rosyjska wynajmowała piętro. Z jego domów korzystała ambasada austriacka w Warszawie. [4]

William Ferguson i Catharina-Concordia Tepper mieli troje dzieci, z których jedno, Peter Ferguson (1732-1794), zostało towarzyszem Petera Teppera, jego wuja ze strony matki, i zostało oficjalnie adoptowane przez niego w 1767 roku, z zastrzeżeniem dodania imienia Tepper do Fergusona ... W 1779 roku jego szkocka szlachta została potwierdzona i otrzymał królewskie pozwolenie na dodanie imienia Tepper do jego Fergusona. [5] W listopadzie 1790 roku Fergusons Teppers otrzymali polską szlachtę. Peter Ferguson Tepper był Rycerzem Zakonu Maltańskiego. [6] W 1763 roku Peter Ferguson Tepper poślubił Marię-Philippine Valentin d'Hauterives (1733-1792). Mieli trzynaścioro dzieci, z których troje zmarło w niemowlęctwie.

Wczesne lata

Ludwig-Wilhelm Ferguson Tepper urodził się w Warszawie. Był szóstym dzieckiem i trzecim synem w rodzinie. Wczesne lata i młodość spędził w luksusie. Pałac Tepperów przy ul. Medowej w Warszawie przedstawia obraz Bernarda Bellotto (Canaletto) z 1770 r. Ze zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie.

<img alt="" src=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Bellotto_Miodowa_Street_in_Warsaw.jpg/220px-Bellotto_Miodowa_Street_in_Warsaw.jpg decoding=async width=220 height=172 class=thumbimage data-file-width=847 data-file-height=661>

Bernardo Bellotto. Pałac Tepper przy ul. Medowej, Warszawa

Król Stanisław-August Poniatowski był niejednokrotnie gościem domu Ferguson Tepper. [7]

Najnowsze badania polskie ujawniły udział Fergusonów-Teppersów w szkockiej polityce: po śmierci Charlotte (1753-1789), córki Charlesa Stewarta (1720-1788), („ przystojnego księcia Charliego ”, ostatniego szkockiego pretendenta do tronu angielskiego) objęli oni patronatem jej dzieci. [8]

Bracia i siostry

Szkockie i polskie źródła wymieniają braci i siostry Lewisa-Williamsa i podają ich krótkie informacje biograficzne.

Henrika (Henrietta) -Katarina (ur. 1763) poślubiła w 1780 roku Augusta-Wilhelma Arndta (Arendt), księgowego w banku Tepper.

Charlotte-Rosina (1764-1784) po raz pierwszy wyszła za mąż za barona d'Axt, pruskiego ministra w Warszawie. Jej drugim mężem był M. Milashevich, pułkownik armii rosyjskiej.

Elżbieta (Elisabeth) -Dorota (ur. 1765) poślubiła w 1783 r. Partnera biznesowego swojego ojca, Karola Schulza, który później odegrał fatalną rolę w ruinie i bankructwie Tepperów.

Pierre-Charles (1766-1817) poślubił Marie Henriette Bouè, córkę wpływowego bankiera z Hamburga Pierre'a Boue (1738-1802). Słynny francuski botanik i geolog Ami Boué (1794-1881) był bratankiem Marie Henrietty.

Philip-Bernard (1767-1829). Został zapisany do pułku Izmajłowskiego. W 1786 roku odwiedził Szkocję i otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Edynburga. Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu ewangelickim.

Daniel-Frederick (ur. 1772).

Anna-Małgorzata (ur. 1775) poślubiła w 1792 r. Szlachcica Jana Wołodkowicza. [9] . W drugim małżeństwie - Anna Worsell.

Isabel-Teresa (ur. 1778). Poślubiła władczynię ziem pruskich hrabinę Branicką. Zmarła we Włoszech.

Otto-Walter (1779-1797).

Edukacja

Ludwig-Wilhelm studiował w latach 1781-1783 w Akademii Wojskowej księcia Karola-Eugeniusza Wirtembergii w Stuttgarcie. Kontynuował naukę na Uniwersytecie w Strasburgu (1783-1789), gdzie w 1789 r. Przedstawił pracę magisterską „Poloniam imperio Romano Germanico nunquam subjectam”. Argentoratum, [1789].

Start do kariery

W 1791 r. Był sekretarzem pierwszej polskiej placówki dyplomatycznej w Hiszpanii. Zimą 1791-1792 był sekretarzem misji polskiej w Dreźnie, której celem było przekazanie elektorowi saskiemu korony polskiej zgodnie z postanowieniami konstytucji z 3 maja 1791 roku. Kryzys bankowy w 1793 r. Spowodował upadek i upadek rodziny. W czerwcu 1793 Tepper opuścił Polskę. Po kilku miesiącach w Strasburgu przybył do Wiednia, gdzie mieszkał przez ponad dwa lata. Podjął kilka nieudanych prób zarobkowania, wykonując obowiązki sekretarskie. Straciwszy wszelką nadzieję, zwrócił się ku karierze kompozytora (do której jednak brakowało mu wykształcenia i wiedzy) oraz nauczyciela muzyki. On sam nie uważał pierwszych kompozycji muzycznych wydanych w Wiedniu za sukces. Latem 1796 r. Przeniósł się do Hamburga, gdzie wydał kantatę na chór do słów „Ody do radości” F. Schillera .

Jesienią 1797 przybył do Petersburga.

W Rosji

<img alt="" src=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%BE.jpg/220px-%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%BE.jpg decoding=async width=220 height=147 class=thumbimage data-file-width=500 data-file-height=334>

Dom Teppera w Carskim Siole. Nowoczesny wygląd

<img alt="" src=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Tepper_de_Ferguson._Farewell_song.jpg/220px-Tepper_de_Ferguson._Farewell_song.jpg decoding=async width=220 height=305 class=thumbimage data-file-width=249 data-file-height=345>

"Sześć lat". Pieśń pożegnalna uczniów Cesarskiego Liceum Carskie Sioło

Tepper spędził 24 lata w Petersburgu i zyskał reputację popularnego i szanowanego nauczyciela, kompozytora i wykonawcy. Udzielał lekcji muzyki - wśród jego uczniów była Karolina Iwanowna Zizmer, matka akademika J.K. Grotha . W 1800 roku został nadwornym kapelmistrzem, zastępując na tym stanowisku Giuseppe Sartiego . Napisał małą operę „Eilenspiegel” do libretta Augusta Kotzebue i operę „Herminia” do libretta Kawalera de Gastona. Uczył muzyki Wielkich Księżnych Eleny, Marii, Katarzyny i Anny, a od 1804 roku Wielkiego Księcia Mikołaja. W latach 1811-1812 udzielił lekcji muzyki cesarzowej Elizawecie Aleksiejewnej .

Od 1802 - członek Towarzystwa Filharmonii Petersburskiej. Brał udział w prawykonaniach oratorium Josepha Haydna The Creation of the World oraz w innych koncertach Towarzystwa Filharmonicznego. W kwietniu 1812 roku w Filharmonii odbyło się oratorium Te Deum Teppera.

W 1809 r. Kupił dom w Carskim Siole (zachowany dom Tepper de Ferguson), a od 1816 r. Mieszkał na stałe w Carskim Siole .

Od 1816 r. Na prośbę drugiego dyrektora Cesarskiego Liceum Carskiego Sioła E.A. Engelhardta uczył w Liceum śpiewu bezpłatnie, nie będąc formalnie nauczycielem licealnym. Według wspomnień M. Korf , „w swojej klasie oba kierunki liceum, starszy i młodszy, połączono, które nigdy nie działo się inaczej albo na wykładach lub w czasie rekreacji . ” Stworzył chór licealny, o którym wielu uczniów pozostawiło miłe wspomnienia. Jego dom był otwarty dla uczniów liceum, gdzie „co wieczór kilka osób zbierało się, piło herbatę, rozmawiało, uczyło się muzyki i śpiewu ”. W tych wieczorkach uczestniczyli Aleksander Puszkin , Michaił Jakowlew , Modest Korf , Siemion Esakow , Anton Delvig , Wilhelm Kuchelbecker .

W sierpniu 1817 r. Tepper został przyjęty na stanowisko etatowego nauczyciela muzyki w Liceum Noble Internat School . Pisał muzykę do spektakli licealnych; do konsekracji kościoła ewangelickiego w Carskim Siole (1818).

W zbiorach muzycznych St. Petersburga, Wiednia, Hamburga, Weimaru [10] znajduje się kilkadziesiąt jego utworów muzycznych. Poświęcenia niektórym z nich potwierdzają jego pozycję w świeckim społeczeństwie petersburskim: wielkiej księżnej Marii Pawłownej; Księżniczka Golicyna z domu Vyazemskaya; Księżniczka Kurakina, z domu hrabina Golovina; Hrabina Mniszek z d. Hrabina Zamoyska. Godne uwagi jest oddanie Madame Pestel, z domu Croc, matce dekabrysta Pavela Pestela . Jego najsłynniejszym dziełem była muzyka do Pieśni pożegnalnej uczniów I roku (1817) do słów Antona Delviga.

W 1802 roku Tepper poślubił Jeanne-Henriettę Severinę, córkę petersburskiej finansistki, i przez nią związał się z rodziną nadwornego bankiera Josepha Velho , którego córka Josephine wychowała się w rodzinie Tepperów.

Ostatnie lata

W 1819 roku Tepper wyjechał z rodziną w podróż za granicę, podczas której Josephine Velho (1820) zmarła tragicznie w Paryżu, a jego żona zmarła w Dreźnie po ciężkiej chorobie (1823). Tepper na krótko wrócił do Carskiego Sioła, ale w maju 1824 r. Opuścił Rosję na stałe. 5 sierpnia 1824 r. W Paryżu poślubił Marie Catherine Adelaide Canel (1790–1834) [11] i zmarł w Paryżu w 1838 r.

Utwory muzyczne

1. An die Freude, Hamburg, 1796;
2. Deux Sonates pour le Forte piano avec akompaniament d'un Violin obligé composées et dédiées a SE Madame la Comtesse Mniszek z domu Comtesse Zamoyska. Op. V . SPb. DOBRZE. 1797;
3. Six Romances Francais composées et dediées à Madame la Princesse Galitzin z domu Comtesse de Schouwaloff. Op.VII . SPb, 1797;
4. Wariacje Sur une Romance de la composition de Mademoiselle S. de K. (cinq ans ya que connais ma Delphine). Op.IX . DOBRZE. 1800;
5. Neuf Variations sur l'air God save the King & c pour le clavecin ou forte piano. Op.X, nr 2. Hamburg, ok. 1800;
6. Neuf Variations sur l'air de la Pastorale de Nina de Paesiello pour Le Clavecine ou Forte Piano. Op.XI . 1800;
7. Sonate à quatre main composée et dediée à SAJ Madame la Grande Duchesse Anna Feodorowna. Op. Xviii . Spb, około 1800.
8. Zwölf deutsche Lieder von den besten Dichtern. Hamburg, 1798;
9. Deux Ouvertures de Mozart organizuje Clavecin dla Madame la grande Duchesse Helene Pawlowna, princesse häreditaire de Mecklenbourg. 1800-1801.
10. Opera „Herminie” do słów Kawalera de Gastona. DOBRZE. 1798.
11. Romance de l'opera Une folie de Mehul variée tres humblement. Około 1800;
12. Variations sur l'air loin de toi ma Felicie / composées et dediées à Madame la Princesse Galizin z domu Princesse Wiazemski. Około 1800.
13. Variations sur une romance de la composition de Madame la Princesse Kourakin z domu Comtesse Golowin ok. 1800 r .;
14. Odmiany Sur un air de danse de Monsieur l'abbé Vogler / composées et dediées à Madame AE De Pestel, z domu de Kroock, ok. 1800;
15. Opera „Eulenspiegel” do libretta Augusta Kotzebue . 1800.
16. Une Danse Cosaque: mise en Variations.
17. Te Deum, 1812.
18. Sześć lat. Pieśń pożegnalna uczniów Cesarskiego Liceum w Carskim Siole. Do słów Antona Delviga . 1817 w Petersburgu. 1835;
19. Hymn poświęcony konsekracji kościoła ewangelickiego w Carskim Siole (do słów V.A. Ertela). 1818.
20. La Pauvre Laure. Romans. Paroles de M *** Paris. ok. 1825.

Literatura

1. Groth J. Pushkin, jego towarzysze i mentorzy z liceum. SPb, 1887;
2. Stupel A.M. Nauczyciel muzyki Liceum. // Puszkin: Badania i materiały. M-L .: Wydawnictwo Akademii Nauk ZSRR, 1960, T. 3;
3. Rudenskie MP i SD Mentors ... za dobro wynagrodzimy. Lenizdat, 1986;
4. Yatsenko OA Nauczyciel śpiewu: Uderzenie do biografii Ludwiga Wilhelma Tepper de Ferguson. - W domu Puszkina. Magazyn Ars No1. SPb, 1994.
5. Ludwig-Wilhelm Tepper de Ferguson. Moja historia. / Comp. O. A. Yatsenko (Baird) /. SPb. LLC „Dmitry Bulanin”, 2013.

Uwagi

1. ↑ RootsWeb: Freepages (niedostępny link) . Pobrano 19 czerwca 2019 r. Zarchiwizowano 12 kwietnia 2016 r. (nieokreślony)
2. ↑ Fischer Th A. Szkoci w Niemczech. Wkład w historię Szkota za granicą. 1902.
3. ↑ Davidson, John. Inverurie i hrabstwo Garioch. Edynburg, 1878. str. 483
4. ↑ Rogowski Wojciech. Falenty Fergussona-Teppera: epizod wolnej bankowości w Polsce w XVIII wieku. - www.nbp.pl/Konferencje/Falenty2002.
5. ↑ The Heraldry Society of Scotland
6. ↑ Smolenski Wladislaw. Miezczanstwo warszawskie w koncu XVIII w. Warszawa. 1976 s.79.
7. ↑ Rogowski Wojciech. Falenty Fergussona-Teppera. - www.nbp.pl/Konferencje/Falenty2002
8. ↑ Pininski, Peter, The Stuarts 'Last Secret. Tuckwell Press, 2001; Corp Ed. [Red.] The Stuart Court in Rome: The Legacy of Exile. 2003.
9. ↑ Smolenski, Władysław. Mieszczanstwo warszawskie w koncu XVIII w. Warszawa, 1976. S. 79; http://dna.cfsna.net/GEN/Inverurie.html (niedostępny link) . Ostatni dostęp 02.10.2010.
10. ↑ HAAB - Monographien Digital (link niedostępny)
11. ↑ Paris You, France & Vicinity Marages, 1700-1907. Rekord dla Louisa Guillaume de Tepper Ferguson./www.ancestry.com. Ostatni dostęp 02.10.2020.

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BF%D0%BF%D0%B5%D1%80_%D0%B4%D0%B5_%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%B3%D1%8E%D1%81%D0%BE%D0%BD,_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3-%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC

Wilhelm był wnukiem Piotra Teppera a synem Piotra Fergussona Teppera, którego z kolei usynowił wujek Piotr - załozyciel domu handlowego opisanego w gazecie.

Dzięki - nie znałam,

Majątek zostawił usynowionemu siostrzeńcowi, czyli Piotrowi Fergussonowi Tepperowi. Tepper młodszy zbankrutował w 1793 roku pociągając za sobą pozostałych bankierów warszawskich, w tym dwóch swoich zięciów. Z tym, że z tym bankructwem była sprawa nieco bardziej skomplikowana, co pewnie kiedyś opiszę, no i jest pytanie, co z tym ogromnym przecież majątkiem zrobiła Komisja Likwidacyjna. A były dwie, drugą powołali zaborcy. Sprawę tę opisał Wiktor Kornatowski w pracy  "Kryzys bankowy w Polsce 1793 roku. Upadłość Teppera, Szulca, Kabryta, Prota Potockiego, Łyszkiewicza i Heyzlera", rok 1937. I dobrze, że opisał, bo cały zasób spłonął. Tylko, że praca ta nie została zdigitalizowana a w antykwariatach nie ma, więc na razie jest poza moim zasięgiem, bo póki co jestem mało mobilna.

No proszę, w Toruniu są dwa egzemplarze i o dziwo jeden wypożyczony do lutego 2021 roku. 

Czy ciągłe nagabywanie nie podpada pod stręczycielstwo?
Tak pytam, bo służby "porządkowe" aktywne ostatnio

Tepperów w Poznaniu było dużo. Mieli nawet kamienicę na rynku i na pewno liczne kontakty handlowe.

W Poznaniu było koło 300 rodzin szkockich. W Warszawie też.