Czasy stanisławowskie charakteryzowały się rozrzutnością.

Najbogatszy magnat ówczesnej Rzeczypospolitej – Stanisław Szczęsny Potocki dysponował dochodem rocznym obliczanym na siedem milionów złotych polskich. „Niestety, olbrzymi ten na owe czasy dochód, wobec szalonych zbytków i największego nieładu w administracji rozległemi dobrami, był zawsze niewystarczającym. W kasie dominalnej pana wojewody bardzo często ukazywał się deficyt, a jednym z najtrudniejszych obowiązków komisarza było ciągłe staranie się o jego pokrycie. Najczęściej uciekał się on w takich razach do zamożnych dzierżawców dóbr wojewodzińskich , którzy kapitaliki swoje na proste skrypty, podpisem j.w. wojewody, do kasy dominalnej przelewali.”1/

Dochód roczny Stanisława Augusta w 1766 wyniósł  8,647 mln złp  a w 1767  - 7,721 mln złp.

Pułkownik – porucznik (rocznie) brał - 4 500 złp,  porucznik - 1200 złp, dobosz pułkowy - 360 złp, kapral  - 290 złp,  szeregowiec -144 złp.

W 1769 uszycie kontusza kosztowało10 złp, bekieszy - 6 złp,  spodni 3 złp. /2/

Poniatowskiego pieniądze się nie trzymały. W czasie swojej młodzieńczej podróży po Europie tak się spłukał, że w Paryżu trafił do więzienia. Nie był w stanie oddać pożyczek.

Szeroki gest mu został. Rodzina zawsze mogła liczyć na jego kieszeń. Podobnie artyści, antykwariusze, marszandzi oraz szantażyści, którzy wkradali się w królewskie łaski, pozyskiwali sekrety a potem grozili ich ujawnieniem.

Głównym faktorem króla był Piotr Fergusson Tepper, który pośredniczył w zaciąganiu pożyczek w bankach amsterdamskich. W 1793 król był mu winien ok. 11,5 mln złp. Potem pojawili się bankierzy żydowscy, m.in. Szmul Zbytkower.  Pod koniec panowania faktorzy żądali, by skrypty dłużne podpisywał jego kamerdyner Ryx.

Król Stanisław August abdykował 25 listopada 1795 roku, w dniu imienin rosyjskiej carycy i zarazem 31 rocznicy jego własnej koronacji. 

Na konwencji 26 stycznia 1797 roku trzy mocarstwa, które wzięły udział w rozbiorze Polski przyjęły na siebie spłatę 40 milionów złotych polskich długu ex-króla. 2/5 miała spłacić Rosja, 2/5 Prusy, 1/5 Austria. /4/  Oczywiście koszty tej operacji zostały przerzucone na ludność miejscową, czyli zaczęły się kontrybucje i konfiskaty. 

Co by nie mówić, to kosztowne były te Łazienki Królewskie.

1/ Dwór w Tulczynie, z podania rodzinnego spisał Władysław Dębski. Tygodnik Ilustrowany, Nr 123, 1885, s. 301

2/ http://www.nbp.pl/edukacja/dodatki_edukacyjne/mowia_wieki/PPPW_8.pdf

3/ Włodzimierz Bączkowski: "Uwagi o istocie siły rosyjskiej",1938 http://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=115

4/ Goniec Wielopolski Nr 270/1883

 

---

tagi: długi króla stanisława augusta poniatowskiego 

	ewa-rembikowska
	21 lipca 2020 23:45

16     2825    11 zaloguj sie by polubić